توسعه پایدار در گرو هم‌افزایی معدن و محیط زیست
جمعی از کارشناسان حوزه محیط زیست و منابع طبیعی تاکید کردند که اگر صنایع معدنی حفاظت از محیط زیست را در اولویت سیاست‌های خود قرار دهند، دستیابی به توسعه پایدار دور از دسترس نخواهد بود.
به گزارش پایگاه خبری «معدن نامه»، در جریان نوزدهمین نمایشگاه بین‌المللی معدن و صنایع معدنی ایران (ایران کانماین ۲۰۲۵)، نشست تخصصی «چالش‌های محیط‌زیستی پیرامون معادن» با محوریت بررسی الزامات توسعه پایدار در بخش معدن امروز دوشنبه ۱۲ آبان با حضور جمعی از مسئولان، کارشناسان و فعالان حوزه محیط زیست و منابع طبیعی برگزار شد.
در این پنل تخصصی که در دومین روز نمایشگاه برگزار شد، مجید پورمقدم دبیر کارگروه‌های تعامل فعالیت‌های معدنی با منابع طبیعی و محیط زیست، علی خادم آستانه معاون حفاظت و امور اراضی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، حمید ظهرابی معاون محیط زیست و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست و احسان افضلی‌پور عضو هیأت‌مدیره خانه معدن ایران حضور داشتند و مجری پنل نیز مسعود منصور عضو کمیسیون محیط زیست خانه معدن ایران بود.
در آغاز نشست سخنرانان به شناسایی چالش‌های زیست‌محیطی موجود در فعالیت‌های معدنی پرداختند و تأکید کردند که بهره‌برداری از معادن باید با رعایت اصول توسعه پایدار انجام شود تا ضمن حفظ منابع طبیعی و زیست‌بوم‌ها، زمینه تداوم بهره‌مندی نسل‌های آینده از این منابع نیز فراهم شود.
در ادامه کارشناسان حاضر بر این نکته تأکید کردند که تحقق توسعه پایدار تنها در صورت توجه همزمان به سه محور اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی ممکن است. آنان خاطرنشان کردند که مسیر فعلی توسعه معدنی در کشور با این اصول فاصله دارد و بازنگری در سیاست‌ها و فرآیندهای اجرایی معادن ضروری است.
در بخش دیگری از این نشست، تأثیر رخدادهایی چون تحریم‌های بین‌المللی، همه‌گیری کرونا، خشکسالی‌های اخیر و جنگ‌های منطقه‌ای بر عملکرد بخش معدن کشور مورد بحث قرار گرفت و حاضران تصریح کردند که این عوامل فشار مضاعفی بر اکوسیستم‌های طبیعی وارد کرده و ضرورت توجه بیشتر به مسئولیت اجتماعی شرکتهای معدنی را دوچندان کرده است. آنان تأکید کردند که اگر صنایع معدنی حفاظت از محیط زیست را در اولویت سیاست‌های خود قرار دهند، دستیابی به توسعه پایدار دور از دسترس نخواهد بود.
از دیگر محورهای مهم نشست، موضوع فرسودگی ماشین‌آلات معدنی بود. اعضای پنل با اشاره به تجربه کشورهای توسعه‌یافته، خواستار خروج تجهیزات فرسوده از چرخه فعالیت و جایگزینی فناوری‌های نوین شدند. همچنین بر ضرورت همکاری دولت و بخش خصوصی در جهت ارتقای استانداردهای زیست‌محیطی و بهبود عملکرد معادن تأکید شد.
سخنرانان آمایش سرزمین را پایه اصلی هر نوع برنامه‌ریزی صنعتی دانستند و تأکید کردند که در بخش معدن، با وجود محدودیت‌های جغرافیایی ذخایر، باید به نوع ماده معدنی، فناوری استخراج و قابلیت بازسازی مناطق معدنی توجه ویژه‌ای شود تا کمترین آسیب به محیط وارد شود.
در جمع‌بندی نشست، حاضران یادآور شدند که فعالیت‌های معدنی به‌طور طبیعی با تغییراتی در محیط زیست همراه است، اما از طریق سیاست‌گذاری دقیق، هم‌افزایی نهادهای مرتبط و ایجاد کارگروه‌های تخصصی می‌توان اثرات منفی این فعالیت‌ها را به حداقل رساند. به باور آنان، هرچند حذف کامل اثرات زیست‌محیطی ممکن نیست، اما تعامل و همکاری میان دستگاه‌های مسئول می‌تواند توازن میان توسعه معدنی و حفاظت از طبیعت را برقرار سازد.
