در پی افت جهانی قیمت‌ها رخ داد:
چرخش چین و هند از زغال‌سنگ اندونزی به سمت منابع باکیفیت‌تر
چین و هند به عنوان دو واردکننده بزرگ زغال‌سنگ حرارتی جهان واردات خود را از اندونزی به شدت کاهش داده‌اند و به سمت زغال‌سنگ‌هایی با ارزش حرارتی بالاتر از کشورهای دیگر روی آورده‌اند، اقدامی که تحت تأثیر افت قیمت جهانی و رقابتی شدن منابع باکیفیت‌تر صورت گرفته است.
به گزارش پایگاه خبری «معدن نامه»، اگرچه واردات کلی زغال‌سنگ حرارتی چین و هند کاهش داشته اما افت واردات از اندونزی به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده زغال‌سنگ دنیا بسیار سریع‌تر بوده است.
دلیل اصلی این تغییر تمایل فزاینده به استفاده از زغال‌سنگ‌هایی با ارزش حرارتی بالاتر است که انرژی بیشتری به ازای هر تن تولید می‌کنند.
واسودو پامانی مدیر شرکت هندی I-Energy Natural Resources در این‌باره می‌گوید: «زغال‌سنگ با ارزش حرارتی بالا گران‌تر است اما با توجه به قیمت‌های فعلی، انرژی بیشتری به ازای هر دلار تولید می‌کند. هر یک میلیون تن از این زغال‌سنگ می‌تواند جایگزین ۱.۲ تا ۱.۵ میلیون تن زغال‌سنگ اندونزیایی شود.»
در چین به دلیل قیمت‌های رقابتی زغال‌سنگ روسیه، زغال‌سنگ اندونزی با ارزش حرارتی متوسط و پایین، توان رقابت خود را از دست داده است.
به گفته ژی‌یوان لی تحلیل‌گر شرکت Kpler، روسیه با تخفیف‌های قابل‌توجه بازار این نوع زغال‌سنگ را در چین در اختیار گرفته است.
راملی احمد مدیرعامل شرکت معدنی اندونزیایی Ombilin Energi نیز در همین خصوص عنوان کرد: «در صورتی که بحران خاورمیانه باعث افزایش قیمت زغال‌سنگ‌های باکیفیت شود، امکان بازگشت زغال‌سنگ اندونزی به بازار وجود دارد اما تا زمانی که منابع متراکم‌تر از نظر انرژی همچنان رقابتی باشند زغال‌سنگ‌های کم‌عیار اندونزی تحت فشار خواهند بود.»
برندگان اصلی این تغییر رویکرد، زغال‌سنگ مغولستان در چین و زغال‌سنگ آفریقای جنوبی در هند بوده‌اند. بر اساس داده‌های گمرکی چین و آمار تجاری هند سهم این دو کشور از بازار در پنج ماه نخست سال ۲۰۲۵ به بالاترین سطح تاریخی خود رسیده است.
شوه دینگ‌کوی تحلیل‌گر موسسه Mysteel نیز گفت: «افزایش تولید و بهره‌وری، صادرات زغال‌سنگ مغولستان را علیرغم افت قیمت‌ها در چین تقویت کرده است. زغال‌سنگ مغولستان همچنان در بازار رقابتی باقی مانده است.»
از سوی دیگر چین و هند واردات خود را از کشورهایی نظیر تانزانیا (که تا پیش از جنگ اوکراین نقشی در تجارت جهانی زغال‌سنگ نداشت) نیز افزایش داده‌اند.
تاجران هندی همچنین خرید زغال‌سنگ با ارزش حرارتی بالا را از قزاقستان، کلمبیا و موزامبیک بالا برده‌اند. چین نیز بار دیگر به منابع استرالیایی روی آورده است.
شاخص‌های قیمتی زغال‌سنگ اندونزی و استرالیا که بیانگر کیفیت مورد پسند خریداران چینی هستند، از اکتبر ۲۰۲۳ روند نزولی داشته است، هرچند کاهش شاخص استرالیایی سریع‌تر بوده است.
افت واردات و تمرکز بر بازار داخلی
در مجموع واردات زغال‌سنگ چین در پنج ماه نخست سال جاری میلادی نزدیک به ۱۰ درصد کاهش یافته و به ۱۳۷.۴ میلیون تن رسیده است. واردات هند نیز با کاهش بیش از ۵ درصدی به ۷۴ میلیون تن رسیده است.
در این میان صادرات اندونزی بیشترین ضربه را خورده است: صادرات به چین ۱۲.۳ درصد و به هند ۱۴.۳ درصد افت داشته است. طبق داده‌های Kpler، صادرات کلی زغال‌سنگ اندونزی در بازه ژانویه تا مه ۲۰۲۵ حدود ۱۲ درصد کاهش یافته و به ۱۸۷ میلیون تن رسیده است.
برای جبران کاهش صادرات، شرکت‌های معدنی اندونزی اکنون تمرکز خود را بر بازار داخلی گذاشته‌اند. طبق برآورد انجمن خدمات معدنی اندونزی، تحویل داخلی زغال‌سنگ در سال جاری ۳ درصد افزایش می‌یابد و صادرات حدود ۱۰ درصد افت خواهد داشت.
تقاضای داخلی به‌ویژه از سوی کارخانه‌های ذوب نیکل، سهم قابل‌توجهی از تولید زغال‌سنگ این کشور را به خود اختصاص داده است به‌طوری که اکنون این سهم به ۴۸.۶ درصد رسیده و بالاترین میزان در حداقل یک دهه گذشته محسوب می‌شود.
راملی احمد در این‌باره می‌گوید: «در حال حاضر، صنعت ذوب روشن‌ترین نقطه بازار است. ما از فروش به این بخش به نسبت صادرات یا فروش به نیروگاه‌ها قیمت بهتری دریافت می‌کنیم.»
