مدیریت هوشمند انرژی؛ راهگشای صنایع فولاد برای عبور از بحران

به گزارش پایگاه خبری «معدن نامه»، رشد ۳.۲ درصدی تولید فولاد در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ در حالی به ثبت رسیده که این صنعت در سه‌ماهه ابتدایی سال با افتی ۴.۸ درصدی روبه‌رو بود. عبور از این روند نزولی و بازگشت به مسیر رشد، نشان از اصلاح رفتار تولیدکنندگان در مواجهه با محدودیت‌های انرژی و استفاده هوشمندانه از ظرفیت‌های جدید تأمین برق دارد. این تغییر رویکرد می‌تواند نشانه‌ای از ورود فولاد ایران به دوره‌ای تازه از ثبات و برنامه‌ریزی پایدار باشد.

افت بهار نتیجه بحران برق و رکود بازار

نخستین گزارش‌های انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران از عملکرد بهار ۱۴۰۴، تصویر چندان امیدوارکننده‌ای از وضعیت صنعت فولاد ارائه نمی‌داد. تولید فولاد خام در این دوره نسبت به مدت مشابه سال قبل نزدیک به ۵ درصد کاهش داشت؛ افتی که عمدتاً به قطع‌های زودهنگام برق در اردیبهشت و خردادماه و کاهش سفارش‌های داخلی نسبت داده شد.

رکود بازار ساخت‌وساز و افت تقاضای محصولات طویل و تخت نیز در این افت نقش‌آفرین بود. به گفته فعالان بازار، بسیاری از واحدهای نوردی در این مقطع با ظرفیت کمتر از ۵۰ درصد فعالیت می‌کردند.

تابستان متفاوت فولادسازان؛ از بحران تا مدیریت انرژی

اما با آغاز تابستان، شرایط تا حدی متفاوت شد. بسیاری از شرکت‌های فولادی که از تجربه سال گذشته درس گرفته بودند، امسال با برنامه‌ریزی دقیق‌تری وارد فصل گرم شدند. خرید برق سبز از نیروگاه‌های تجدیدپذیر، استفاده از برق آزاد در بازار عمده‌فروشی و سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های خودتأمین، مجموعه اقداماتی بود که موجب شد فولادسازان تا حدی از آسیب محدودیت‌های برق شبکه سراسری در امان بمانند.

رشد تولید در نیمه نخست، واقعیت یا عدد؟

بر اساس تازه‌ترین آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد، مجموع تولید فولاد خام کشور در شش ماهه اول امسال به مرز ۱۵ میلیون تن رسیده که رشد ۳.۲ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد. در این میان، تولید میلگرد و کنسانتره سنگ‌آهن بیشترین افزایش را داشته‌اند.

علت این رشد را می‌توان در دو عامل جست‌وجو کرد: نخست مصرف برق کمتر در واحدهای نوردی و کنسانتره‌سازی و دوم افزایش صادرات کنسانتره در ماه‌های اخیر که باعث بالا رفتن نرخ بهره‌برداری از واحدهای معدنی شده است.

بااین‌حال تولید ورق‌های فولادی همچنان روند نزولی دارد، موضوعی که می‌توان آن را ناشی از رکود در صنایع مصرف‌کننده و ادامه واردات غیرضروری ورق‌های خارجی دانست.

چشم‌انداز نیمه دوم؛ رشد محتاطانه در سایه چالش‌ها

با وجود بازگشت نسبی رشد در نیمه نخست سال، چشم‌انداز صنعت فولاد در نیمه دوم همچنان محتاطانه است. محدودیت در تأمین نقدینگی، نوسانات نرخ ارز و تداوم رکود ساخت‌وساز از جمله عواملی است که می‌تواند روند رو به رشد تولید را متوقف کند.

بااین‌حال تداوم سیاست‌های خودتأمینی برق، توسعه نیروگاه‌های اختصاصی و مدیریت هوشمند انرژی، امید به پایداری تولید را افزایش داده است. مطمئناً اگر دولت در زمینه تثبیت مقررات صادراتی و بهبود زیرساخت‌های انرژی همراهی بیشتری با فولادسازان داشته باشد، می‌توان انتظار داشت که تولید سال ۱۴۰۴ از مرز ۳۰ میلیون تن عبور کند.

جمع‌بندی

صنعت فولاد ایران بار دیگر نشان داد که در برابر بحران‌های انرژی و محدودیت‌های ساختاری، با برنامه‌ریزی و اصلاح مسیر می‌تواند به روند رشد بازگردد. عبور از افت بهار و دستیابی به رشد شش‌ماهه، تنها حاصل افزایش تولید نیست، بلکه نتیجه شکل‌گیری نگاه تازه‌ای به مدیریت انرژی و استفاده از ظرفیت‌های جدید بازار برق است؛ نگاهی که اگر در نیمه دوم سال نیز تداوم یابد، می‌تواند مسیر توسعه پایدار فولاد ایران را هموارتر از همیشه کند.