کاهش تولید فولاد و افزایش ۲۷ درصدی ارزش صادرات در ۷ ماهه نخست سال

به گزارش پایگاه خبری «معدن نامه»، درحالی‌که در هفت ماهه نخست سال ۱۴۰۴، حجم تولید کل محصولات فولادی کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱.۶ درصد کاهش یافته، ارزش صادرات زنجیره فولاد با رشد ۲۷ درصدی به بیش از چهار میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار رسیده است. چنین شرایطی نشان‌دهنده خام‌فروشی مواد اولیه و کاهش سهم تولیدکنندگان از صادرات است که باید نسبت به آن با حساسیت نگاه شود.

روند تولید فولاد در هفت ماهه سال ۱۴۰۴

انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران تازه‌ترین آمار تولید هفت ماهه سال جاری زنجیره فولاد کشور را منتشر کرده است. بر اساس این آمار، حجم تولید کل محصولات فولادی کشور در این مدت به ۱۲ میلیون و ۷۰۸ هزار تن رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱.۶ درصد کاهش دارد. این در حالی است که تولید محصولات میانی فولاد با رشد ۴.۷ درصدی به ۱۸ میلیون و ۱۵۲ هزار تن افزایش یافته است.

در بخش مواد اولیه، تولید آهن اسفنجی ۵ درصد و کنسانتره سنگ‌آهن ۸.۹ درصد افزایش داشته، اما تولید گندله سنگ‌آهن با کاهش ۰.۶ درصدی همراه بوده است.

افت تولید مقاطع فولادی؛ تیرآهن قربانی ناترازی انرژی

یکی از نکات برجسته این گزارش، کاهش تولید تیرآهن به میزان ۳۲.۴ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته است که بیشترین افت در بین محصولات زنجیره فولاد محسوب می‌شود. با وجود چالش‌های ناشی از ناترازی انرژی که امسال زودتر و شدیدتر از سال‌های گذشته آغاز شد، تولید فولاد میانی توانست رشد کند، اما تولید محصولات نهایی فولادی با افت مواجه شد.

این وضعیت نشان می‌دهد که محدودیت‌های انرژی، برنامه‌ریزی تولید و توان عملیاتی فولادسازان را تحت تأثیر قرار داده و امکان رشد یکپارچه در تمام محصولات زنجیره را محدود کرده است.

رشد صادرات و افزایش ارزش دلاری زنجیره فولاد

با وجود کاهش تولید، صادرات زنجیره فولاد کشور در هفت ماهه سال جاری با رشد ۲۷ درصدی به بیش از چهار میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار رسیده است.

بر اساس آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، حجم صادرات آهن و فولاد ۳۴ درصد افزایش یافته و مجموع حجم صادرات کل زنجیره فولاد ۴۳ درصد رشد داشته است.

بااین‌حال سهم واحدهای تولیدی از صادرات فولاد به حدود ۴۰ درصد کاهش یافته است، به این معنی که بخش اعظم رشد صادرات نصیب تولیدکنندگان نشده و به شکل خام‌فروشی یا از طریق واسطه‌ها به بازارهای خارجی منتقل شده است.

خام‌فروشی مواد اولیه و نگرانی تولیدکنندگان

یکی دیگر از نگرانی‌های عمده فولادسازان، روند صعودی صادرات مواد اولیه زنجیره فولاد است. حجم صادرات کنسانتره سنگ‌آهن ۸۲ درصد افزایش یافته، مسئله‌ای که تأمین مواد اولیه کارخانه‌های فولادی داخلی را با مشکل مواجه می‌کند و زمینه بروز ناترازی در تولید فولاد نهایی را فراهم می‌کند.

تحلیل مقاطع طویل و ورق‌های فولادی

در بخش محصولات نهایی صادرات میلگرد که سهم عمده تناژ صادراتی مقاطع طویل فولادی را در سال گذشته داشت، ۱۸ درصد کاهش یافته است.

در مقابل ارزش صادرات انواع ورق‌های فولادی تقریباً ۳ برابر شده و به بیش از ۴۰۸ میلیون دلار رسیده است.

این تغییرات نشان می‌دهد که بازارهای خارجی بیشتر به خرید ورق‌های فولادی توجه کرده‌اند و مقاطع طویل با کاهش تقاضا روبه‌رو بوده‌اند.

جمع‌بندی

گزارش هفت ماهه سال ۱۴۰۴ زنجیره فولاد ایران نشان می‌دهد که کاهش تولید کل محصولات فولادی، به‌ویژه تیرآهن، تحت تأثیر ناترازی انرژی و محدودیت‌های داخلی بوده است.

همچنین تولید فولاد میانی و مواد اولیه رشد مثبت داشته، اما این رشد متوازن نبوده و به‌نوعی ناکافی است.

از سوی دیگر صادرات زنجیره فولاد افزایش چشمگیر یافته، اما سهم تولیدکنندگان داخلی از این رشد کاهش یافته است.

خام‌فروشی مواد اولیه و افزایش صادرات کنسانتره سنگ‌آهن نیز چالشی جدی برای تأمین داخلی و توسعه پایدار فولاد کشور ایجاد کرده است.

به‌طورکلی اگرچه رشد صادرات و ارزش دلاری محصولات فولادی مثبت ارزیابی می‌شود، اما تداوم کاهش تولید داخلی و خام‌فروشی مواد اولیه، چالش‌های مهم پیش روی صنعت فولاد ایران هستند که نیازمند مدیریت هوشمندانه و سیاست‌گذاری مناسب هستند.