نگاهی به نمایشگاه فرصت‌های سرمایه‌گذاری در معدن و صنایع معدنی ایران
چهاردهمین نمایشگاه بین‌المللی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در معدن و صنایع معدنی ایران (ماینکس ۲۰۲۵) از روز سه‌شنبه ۸ مهرماه با حضور جمعی از مسئولان و مدیران دولتی، نمایندگان بخش خصوصی و سفرای کشورهای مختلف آغاز به کار کرد. این رویداد که در مصلای تهران برگزار شد، فرصت خویی برای نمایش ظرفیت‌های معدن و صنایع معدنی کشور و تبادل‌نظر میان فعالان داخلی و سرمایه‌گذاران خارجی فراهم آورد.
به گزارش پایگاه خبری «معدن نامه»، مراسم افتتاحیه چهاردهمین نمایشگاه بین‌المللی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در معدن و صنایع معدنی ایران (ماینکس ۲۰۲۵) با سخنرانی‌های صمد حسن‌زاده رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن ایران، فرهاد طهماسبی نایب‌رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس و با حضور محمد آقاجانلو رئیس هیئت عامل ایمیدرو برگزار شد و در روزهای آینده برگزاری این نمایشگاه نیز مدیران و فعالین حوزه معدن و صنایع معدنی در این نمایشگاه حضور یافتند و در سخنرانی و مصاحبه‌های خود به تشریح وضعیت فعلی حوزه معدن و چشم‌اندازهای آن به‌خصوص در حوزه سرمایه‌گذاری پرداختند.
در ادامه نگاهی داریم به مهم‌ترین صحبت‌ها و مسائل مطرح‌شده در چهاردهمین نمایشگاه بین‌المللی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در معدن و صنایع معدنی ایران (ماینکس ۲۰۲۵):
ایران با ذخایر معدنی گسترده و جایگاه جهانی/ ضرورت برطرف کردن موانع قانونی حوزه معدن
فرهاد طهماسبی نایب‌رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه در بخشی از صحبت‌های خود اظهار داشت: ایران از نظر تنوع و حجم ذخایر معدنی در جهان کم‌نظیر است و این فرصت‌ها می‌توانند زمینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی فراهم کنند.
وی افزود: بهره‌برداری بهینه از این ذخایر نیازمند اصلاح قوانین، توسعه زیرساخت‌ها و جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی است.
طهماسبی همچنین بر لزوم ایجاد زیرساخت‌های مناسب شامل تأمین انرژی پایدار، توسعه خطوط ریلی و شبکه حمل‌ونقل و تسهیل صادرات محصولات معدنی تأکید کرد و گفت: با توجه به رقابت جهانی در حوزه معدن، ضرورت به‌کارگیری فناوری‌های نوین و کاهش شدت مصرف انرژی در فرآوری مواد معدنی بیش‌ازپیش احساس می‌شود.
نایب‌رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس همچنین اصلاح قانون معادن و دریافت پیشنهادهای فعالان بخش خصوصی را یکی از اولویت‌های مجلس دانست و تأکید کرد: سوءمدیریت، نبود ریل‌گذاری راهبردی و مقررات دست‌وپاگیر از مهم‌ترین دلایل عقب‌ماندگی ایران در جذب سرمایه‌گذاران است و اگر این موانع برطرف نشود، انگیزه سرمایه‌گذاری کاهش می‌یابد.
سخنان طهماسبی از اهمیت اصلاح ساختار قانونی و محیط کسب‌وکار به‌عنوان شرط اصلی جذب سرمایه داخلی و خارجی حکایت داشت. در واقع برای بهره‌برداری مؤثر از منابع معدنی باید به توسعه زیرساخت‌ها و فناوری نوین توجه ویژه داشت.
اهمیت بخش خصوصی و ظرفیت گسترده آن برای حوزه معدن
صمد حسن‌زاده رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز با تأکید بر سهم بخش خصوصی در تولید مواد معدنی اظهار داشت: آمارهای منتشرشده نشان می‌دهد بیش از ۷۵ درصد تولید مواد معدنی کشور توسط بخش خصوصی انجام می‌شود.
وی افزود: با وجود اینکه ایران تنها یک درصد جمعیت جهان را دارد، اما حدود ۷ درصد از ذخایر معدنی جهان را در اختیار دارد؛ پتانسیلی که می‌تواند به توسعه اقتصادی و کاهش وابستگی به نفت کمک کند.
حسن‌زاده ماینکس 2025 را محلی برای ارائه فرصت‌های سرمایه‌گذاری و گفت‌وگو میان فعالان بخش خصوصی، مدیران دولتی و تصمیم‌سازان دانست و گفت: حضور گسترده سفرای خارجی، اهمیت این نمایشگاه و ظرفیت همکاری‌های بین‌المللی را نشان می‌دهد.
بر اساس صحبت‌های رئیس اتاق بازرگانی می‌توان گفت بخش خصوصی موتور محرکه صنعت معدن است و حمایت‌های قانونی، ثبات سیاست‌ها، مشوق‌های مالیاتی و توسعه زیرساخت‌ها از کلیدهای بهره‌وری و سرمایه‌گذاری در این بخش به شمار می‌روند.
لزوم گسترش تعاملات بین‌المللی و جذب سرمایه در بخش معدن
محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن ایران نیز در سخنرانی خود گفت: ایران تعاملات گسترده‌ای با کشورهایی همچون ویتنام، عربستان، قطر، آفریقای جنوبی، لهستان، کره جنوبی، نیجریه و ترکیه در حوزه معدن دارد و نمایندگان این کشورها در نمایشگاه اخیر حضور فعال دارند.
وی افزود: کشور ما در حال عبور از نگاه‌های سنتی به بخش معدن است و اکنون تمرکز بر جذب سرمایه و ایجاد روابط اقتصادی سازنده با کشورهای همسایه و دیگر نقاط جهان قرار دارد.
بهرامن با تأکید بر اهمیت سرمایه‌گذاری خارجی، جایگاه ایران را در نقشه معدنی جهان برجسته توصیف کرد و نشان داد که سیاست متمرکز بر توسعه روابط اقتصادی و جذب فناوری و سرمایه‌های خارجی، راهبرد اصلی کشور برای تقویت معادن است.
پایداری توسعه و مقابله با تحریم‌ها
همچنین محمد آقاجانلو رئیس هیئت عامل ایمیدرو در این نمایشگاه گفت: شرایط ما تفاوت چندانی با قبل نکرده است و پیش‌ازاین نیز در شرایط تحریم بودیم. البته هرقدر تحریم‌ها کمتر باشد، میزان بهره‌وری بیشتر خواهد بود و با سرعت بیشتری جلو می‌رویم؛ اما افزایش تحریم‌ها نیز به معنای توقف فعالیت‌ها نیست و قطعاً راهکارهایی برای مقابله با این وضعیت اندیشیده شده است.
وی با اشاره به پروژه‌های تکمیل‌شده با سرمایه حدود ۲.۵ میلیارد دلار در سال جاری گفت: چهاردهمین نمایشگاه بین‌المللی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در معدن و صنایع معدنی ایران فرصتی است که توانمندی‌های حوزه معدن و صنایع معدنی ایران به‌خوبی ارائه شوند و طرفین بتوانند یک فعالیت تجاری بلندمدت را آغاز کنند.
بر اساس این صحبت‌ها می‌توان گفت علی‌رغم فشارهای تحریمی، ایران توانسته زنجیره معدنی خود را حفظ و حتی توسعه دهد و با تمرکز بر صادرات و پروژه‌های بزرگ، ظرفیت مقابله با محدودیت‌ها را افزایش دهد.
واگذاری و بهره‌برداری از معادن
تورج زارع مدیرعامل ایمپاسکو درباره برنامه‌های واگذاری معادن به بخش خصوصی اظهار داشت: در حال حاضر ۲۷۰ پروانه اکتشاف به نام ایمیدرو و ایمپاسکو صادر شده که در ادامه تعداد آن‌ها تا حدود ۷۰۰ پروانه افزایش می‌یابد. این پروانه‌ها به‌صورت پکیج‌های اکتشافی آماده شده‌اند تا کار را با مشارکت بخش خصوصی پیش ببریم.
وی افزود: ایجاد شفافیت و سرعت‌بخشی در جذب سرمایه از طریق واگذاری معادن، سیاستی کلیدی برای افزایش بهره‌وری است.
توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی در حوزه معدن
علیرضا لطفی مدیر توسعه و بهره‌برداری معادن ایمیدرو درباره استفاده از هوش مصنوعی در معادن گفت: توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی در ایمیدرو در حال انجام است. البته بخش‌هایی از این فرایند در حال حاضر نیز انجام شده است، اما برای رسیدن به انتهای فرایند که تصمیم‌گیری و اجرای فعالیت‌ها توسط هوش مصنوعی باشد، فعلاً در مرحله آماده‌سازی زیرساخت‌ها هستیم.
وی افزود: استفاده از ظرفیت‌های هوش مصنوعی در حوزه معادن و صنایع معدنی به‌طور جد در دستور کار ایمیدرو قرار دارد و بخشی از این کار نیازمند حضور و همکاری بخش خصوصی است.
لطفی همچنین درباره تأثیر توسعه معادن بر مناطق اطراف اظهار داشت: در مناطق معدنی شاهد توسعه اشتغال هستیم و مردم آن مناطق از این مسئله منتفع می‌شوند. همچنین به دنبال ایجاد شرایطی برای سرمایه‌گذاری خود مردم در معادن اطراف محل سکونتشان هستیم که برای طرفین شرایط بُرد-بُرد محسوب می‌شود.
وی درباره جایگزینی نفت با معدن گفت: آمارها نشان می‌دهد که حوزه معدن در حال حاضر نیز حضور پررنگی در اقتصاد ملی دارد؛ صادرات محقق‌شده نفت ما در حدود ۳۰ میلیارد دلار است و صادرات زنجیره معدن در حدود ۱۴ میلیارد دلار.
معادن می‌توانند جایگزین نفت شوند
شهباز حسن‌پور، نماینده کرمان و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز اظهار داشت: معادن توان آن را دارند که به رقیب جدی و جایگزین واقعی نفت در اقتصاد کشور تبدیل شوند. امروز زمان بهره‌برداری اصولی از ظرفیت‌های معدنی برای تحقق توسعه پایدار فرا رسیده است.
وی افزود: یکی از اولویت‌های مجلس، حمایت ویژه از معادن زغال‌سنگ است که با وجود تلاش معدنکاران، همواره در حاشیه باقی مانده‌اند. معادن می‌توانند پیشران اقتصاد کشور در ایجاد اشتغال، افزایش صادرات و تأمین ارز مورد نیاز باشند.
امنیت و ثبات قانونی، پیش‌شرط اصلی ورود سرمایه‌های خارجی
محمدرضا بهرامن همچنین در نشست معرفی ظرفیت‌های قانونی مرتبط با جذب سرمایه‌گذاری خارجی و صدور خدمات فنی و مهندسی گفت: سرمایه‌گذاری خارجی و خدمات فنی و مهندسی دو بال توسعه کشور هستند و برای پیشرفت باید این دو بخش تقویت شوند. امنیت و ثبات قانونی، پیش‌شرط اصلی ورود سرمایه‌های خارجی است.
وی افزود: اقتصاد معدن در ایران پویا و از سایر بخش‌ها جلوتر است. درحالی‌که بخش‌های دیگر اقتصاد منفی هستند، بخش معدن رشدی حدود ۲.۳ درصد داشته است. این مزیت باید با صادرات و مدیریت صحیح منابع، به ثروت ملی تبدیل شود.
نتیجه‌گیری و پیام نمایشگاه
چهاردهمین نمایشگاه بین‌المللی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در معدن و صنایع معدنی ایران با حضور فعالان داخلی و خارجی، مسئولان دولتی و بخش خصوصی، فرصتی خوبی را برای ارائه ظرفیت‌های معدن و صنایع معدنی کشور، گسترش همکاری‌های بین‌المللی و جذب سرمایه ایجاد کرد.
سخنرانی‌ها و صحبت‌های مدیران حوزه معدن در این نمایشگاه بار دیگر نشان داد بخش خصوصی موتور اصلی تولید و بهره‌وری در معادن ایران است و باید از آن حمایت شود.
همچنین فناوری‌های نوین و هوشمندسازی در معدن، مسیر توسعه پایدار و افزایش بهره‌وری را هموار می‌کنند.
چهاردهمین نمایشگاه بین‌المللی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در معدن و صنایع معدنی ایران بار دیگر نشان داد که معادن ایران نه تنها منبع ثروت ملی هستند، بلکه می‌توانند جایگزین واقعی نفت در اقتصاد کشور شده و موتور رشد اقتصادی، توسعه مناطق معدنی و ایجاد اشتغال پایدار باشند.
