فولاد مبارکه پیشرو در تولید فولادهای فناورانه در مقیاس جهانی

به گزارش پایگاه خبری معدن نامه، اگرچه طی دهه‌های اخیر سیاست‌گذاران بر توسعه صنعت فولاد در کشور به عنوان صنعتی مادر تکیه داشته‌اند و در این راستا نیز موفق بوده‌اند؛ اما عمده این تمرکز در بخش تولید فولادهای ساختمانی بوده و به این ترتیب ایران به لحاظ تولید محصولات فناورانه فولادی با چالش مواجه است.

با این وجود در همین شرایط شرکت فولاد مبارکه اصفهان وضعیتی متفاوت دارد؛ بزرگترین فولادساز کشور طی سال‌های گذشته بر تولید محصولات کیفی و فناورانه متمرکز بوده و به این ترتیب امروز بخش قابل توجهی از نیاز سایر صنایع استراتژیک کشور از سوی مبارکه مرتفع می‌شود. این رویه باعث شده تا از سویی نیاز کشور به واردات به خصوص در شرایط تحریمی کاهش یابد درحالی که سیاست‌گذاران صنعتی طی دهه‌های اخیر نسبت به لزوم حرکت کیفی در صنعت فولاد کم توجه بودند، شرکت فولاد مبارکه اصفهان با درک به موقع از آینده در مسیر تولید فولادهای با تکنولوژی پیشرفته و محصولات خاص حرکت کرد و به این ترتیب در شرایط کنونی این فولادساز تامین‌کننده اصلی بخش قابل توجهی از نیازهای خاص صنایع به محصولات فناورانه فولادی است.

دستیابی به ظرفیت اسمی تولید 55 میلیون تن فولاد در سال هدفی بود که در اسناد بالادستی کشور برای توسعه این صنعت در افق 1404 تعریف شد، بررسی‌های اولیه حاکی از آن است که فولادسازان به میزان قابل توجهی این هدف را محقق کرده‌اند و کشور به لحاظ اسمی فاصله چندانی با احداث ظرفیت اسمی تولید 55 میلیون تن فولاد ندارد؛ همچنین میزان واقعی تولید فولاد کشور نیز طی سال‌های اخیر از تولید 32 میلیون تن محصول عبور کرده و به این ترتیب ایران در زمره 10 تولیدکننده برتر دنیا به لحاظ حجم تولید شمش فولاد قرار دارد.

درحالی که تمرکز بر گسترش کمی فولادسازی مزیت مهمی برای این صنعت به شمار می‌رود، اما پاشنه آشیل اصلی فولادسازی در کشور غفلت از تولید محصولات با فناوری و ارزش افزوده بالا است. تمرکز بر افزایش ظرفیت اسمی در بخش فولادسازی و کم توجهی به تولید فولادهای فناورانه باعث شده تا امروز کشور از سویی با مازاد عرضه فولادهای ساختمانی مواجه شود و از سوی دیگر بخشی از صنایع تکمیلی با چالش تامین محصولات فولادی مورد نیاز خود مواجه باشند.

با این وجود فولاد مبارکه با درک به موقع از این وضعیت در دهه‌های گذشته رویه‌ای متفاوت را پیش گرفت که این تفاوت رویه باعث شد تا امروز از سویی این فولادساز از جایگاه بهتری در میان سایر صنایع برخوردار باشد و از سوی دیگر از چالش‌های سایر صنایع کشور در تامین مواد مصرفی خود بکاهد.

بازار فولادهای پیشرفته در اختیار فولاد مبارکه

در سال 1403 برابر 1.83میلیارد تن فولاد در دنیا تولید شد که 12 درصد این حجم مربوط به فولادهای با ارزش افزوده بالا بود؛ این در حالی بود که در این سال 30 میلیون تن فولاد در کشور تولید شد که سهم فولادهای با ارزش افزوده بالا از آن کمتر از یک میلون تن بود. به این ترتیب باید گفت، از کل تولیدات صنعت فولاد در کشور کمتر از 0.3 درصد به تولید فولادهای فناورانه اختصاص دارد.

تولید محصولات و گریدهای جدید صنعتی در صنعت فولاد به 3 دلیل عمده می‌‌‌تواند برای فولادسازان داخلی و اقتصاد کشور حائز اهمیت باشد، نخست اینکه تولید این محصولات ارزش‌‌‌افزوده و درآمدهای بالایی را برای شرکت‌های تولیدکننده به همراه خواهد داشت؛ دوم اینکه تولید محصولات با ارزش‌‌‌افزوده بالا می‌‌‌تواند بازارهای صادراتی بسیار خوبی برای کشور ایجاد کند و سوم آنکه با تولید این محصولات امنیت تولید در سایر صنایع تامین می‌شود.

درحالی که طی دهه‌های گذشته سیاست‌گذار به اشتباه بر افزایش تولید فولاد در کشور متمرکز بود؛ فولاد مبارکه از این مهم غافل نشد و در مسیر بلوغ صنعتی حرکت کرد؛ به نحوی که در شرایط کنونی این فولادساز تامین‌کننده اصلی و در مواردی تامین‌کننده انحصاری برخی گریدهای فولادی که اغلب نیز محصولاتی فناورانه و با ارزش افزوده بالا هستند به شمار می‌رود. درواقع استمرار تولید در شرکت مبارکه اصفهان ضامن استمرار تولید در بسیاری از صنایع مهم نیر بخش نفت، گاز، پتروشیمی، صنایعی نظیر کشتی‎سازی، خودورسازی، لوازم خانگی و حتی صنایع بسته‌بندی مواد غذایی است.

تامین نیاز خطوط انتقال نفت و گاز به همت فولاد مبارکه

ورق‌های فولادی ویژه در تولید لوله‌های انتقال نفت و گاز جایگاه ویژه‌ای دارند؛ شرکت فولاد مبارکه اصفهان از سال‌های گذشته توان تولید و تامین بخشی از نیاز حوزه انرژی کشور به ورق‌های خاص فولادی را داشت؛ سبد تولید این محصول در این زمینه شامل تولید محصولاتی نظیر تولید کلاف ویژه«API X52»، تولید کلاف  «60 X API» بود که این محصولات در لوله‌های انتقال گاز شهری و بین شهری کاربرد دارد.

در ادامه و با توجه به نیاز این صنعت به انتقال گازهای ترش و خرنده مبـارکه تولید تختال گـــرید «60 X API » و کلاف گــرم ســرویــس ترش با گرید«API X52» نیز در دستور کار این شرکت فولادی قرار گرفت.  برنامه‌های توسعه‌ای مبارکه در راستای تولید سایر گریدهای ورق‌های خاص مورد مصرف در خطوط انتقال انرژی باعث شد تا در سال 1404 این شرکت برای اولین مرتبه کلاف گرم گرید «5L X60 API» را نیز برای نخستین بار در کشور تولید کند.

به این ترتیب در شرایط کنونی فولاد مبارکه امکان تولید ورق‌های مصرفی در ساخت لوله‌هایی با سایز کمتر از ۲۰ اینچ و لولوه‌های بیش از 20 اینچ که در انتقال نفت، گاز شیرین و ترش به کار می‌روند را دارد. این موضوع دستاوردی مهم برای این شرکت فولادی و کشور است؛ چرا که بخشی از وابستگی صنعت نفت و گاز کشور به خطوط انتقال را مرتفع می‌کند.

فولاد مبارکه در خودروسازی

درحالی که عمده فعالیت فولادسازان کشور بر تولید محصولات ساختمانی متمرکز شده؛ شرکت فولاد مبارکه اصفهان به اصلی‌ترین تامین‌کننده ورق مورد نیاز خودروسازان کشور تبدیل شده است. این شرکت از سالیان گذشته با تولید انواع ورق‌های گرم، سرد و گالوانیزه مورد استفاده در بدنه، رینگ، شاسی و سایر قطعات خودرو نقشی بی‌بدیل در استمرار فعالیت صنعت خودروسازی در کشور داشته است.

اگرچه شرکت فولاد مبارکه اصفهان از سالیان گذشته تامین‌کننده اصلی بخش قابل توجهی از نیاز خودروسازان کشور به ورق و سایر محصولات فولادی بوده، اما هموارده در مسیر توسعه کمی و کیفی حرکت داشته به نحوی که بر کیفیت محصولات عرضه شده توسط مبارکه به خودروسازان به شکل مستمری افزوده می‌شود. درواقع مبارکه با توسعه فناوری و ارتقا ظرفیت پاسخ‌گویی، بیش از پیش در مسیر افزایش رضایت مشتریان گام برمی‌دارد.

بسته‌بندی صنایع غذایی استراتژیک و غیرقابل حذف

صنایع غذایی در بخش بسته‌بندی نیاز به ورق‌های فولادی قلع‌اندود دارند؛ کیفیت این محصولات به جهت اثرگذاری بر سلامت غذا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ از این رو فعالان این صنعت به تامین نیاز خود از شرکت فولاد مبارکه اصفهان دارند. در شرایط کنونی حدود 80 درصد نیاز صنایع غذایی کشور به ورق قلع اندود به منظور بسته‌بندی مواد غذایی توسط فولاد مبارکه اصفهان تامین می‌شود.

فولاد مبارکه تامین کننده اصلی ورق قلع اندود صنعت بسته‌بندی کشور است. صنعت بسته‌بندی به ویژه در حوزه مواد غذایی و شیمیایی یکی از صنایع استراتژیک است که فولاد مبارکه به شکل تخصص به این صنعت ورود کرده است. از کل محصولات تولید شرکت فولاد مبارکه برابر 2.5 درصد آن مربوط به ورق قلع‌اندودی است که در صنایع غذایی به کار می‌رود.

تختال عریض تامین‌کننده نیاز صنعت کشتی‌‎سازی

یکی از اصلی ترین اقدامات در مسیر توسعه، فراهم سازی زیرساخت های اساسی برای توسعه صنعت آن کشور است. در شرایط کنونی توسعه کشتیرانی یکی از ضرورت‌های غیرقابل انکاری است که کشور و صنایع به آن نیاز دارند. با این وجود توسعه این صنعت در گرو تامین تختال و ورق‌های عریض است. در شرایط کنونی شرکت فولاد مبارکه اصفهان اصلی‌ترین تولیدکننده این محصولات در کشور بوده و درواقع تولیدات این شرکت ضامن حفظ فعالیت صنعت کشتیسازی در کشور است.