امروزه در سراسر دنیا به خاطر همین مسأله فقط در کنار سواحل دریاها اجازه ی احداث کارخانه فولادسازی را می دهند تا آب فراوانی که برای کارخانه فولادسازی لازم است از آب شور دریا تامین شود، اما متاسفانه این اصل بدیهی و اولیه در مورد فولاد در حال احداث بادرود دیده نشده است و در منطقه ای که هم اینک نیز کمبود شدید آب برای مصارف کشاورزی و آب شرب وجود دارد کارخانه ای با مصرف آب فراوان احداث می شود.
منطقه کویری بادرود از جمله قطب های تولید محصولات کشاورزی در استان اصفهان است و در حال حاضر نیز باغداران و کشاورزان این منطقه با کمبود آب برای آبیاری زمین های خود مواجه هستند؛ حال در این شرایط کدام منطق اجازه می دهد در منطقه ای کم آب کارخانه ای با مصرف آب فراوان احداث شود؟
نمونه های متعددی از پیامدهای مخرب مکان‌یابی غلط صنایع فولاد در ایران وجود دارد؛ کارخانه های فولاد و آهن اصفهان آیینه تمام نمای عبرت برای مکان یابی صنایع ایران است؛ کارخانه هایی که مصرف آب فراوان دارند به جای اینکه در کنار دریا احداث شوند در منطقه ای کم آب و خشک همچون اصفهان احداث شده اند و حال بعد از گذشت چندین سال از احداث آن ها مشخص شده است که اصفهان مکان مناسبی برای فولادسازی نیست.
کارخانجات فولادسازی اصفهان از اصلی ترین دلایل خشک شدن زاینده رود هستند؛ به دلیل مصرف بالای آب در کارخانه های فولادسازی اصفهان بخش عمده ای از آب زاینده رود در این کارخانه ها مصرف می شود و شهر و مردم اصفهان از زاینده رود محروم شده اند؛ فولاد بادرود نیز چنین پیامد اسفناکی برای منطقه خواهد داشت.
جانمایی صنعت سیاه در مکانی اشتباه
دکتر سعید صالحیان متخصص جغرافیا و برنامه ریزی شهری- روستایی اظهار داشت: صنعت فولاد نقش اساسی در اقتصاد ملی و رفاه جوامع دارد و از طرفی یکی از آلوده کننده ترین صنایع به لحاظ زیست محیطی است که تحت عنوان صنعت سیاه از آن یاد می شود.
وی با بیان اینکه مکان یابی استقرار صنایع فولادی با توجه به اهمیت و تاثیرگذاری آن یکی از مهمترین بخش های مطالعاتی آن محسوب می شود، افزود: اخیرا زمزمه هایی از احداث کارخانه مرتبط با صنایع فولادی د بادرود به گوش می رسد، درحالی که اصولا صنایع فولادی باید در نزدیکی منابع عظیم آبی باشند.
وی به بخشی از ویژگی های استقرار صنایع فولادی در ارتباط با منطقه بادرود اشاره کرد و گفت: ویژگی مهم صنایع فولادی، آب بر بودن و مصرف بالای آب آن است؛ طبیعتاً در مکان یابی صنایع این چنینی نزدیکی به منابع آبی زیاد از جمله در نزدیکی دریاها یا منابع آبی بزرگ از جمله حاشیه دریاهای جنوب کشور پیشنهاد می شود، کما اینکه خط تولید فولاد در مناطق مرکزی کشور با مشکل و محدودیت های زیادی برای توسعه مواجه بوده و در مواقعی با کاهش حقابه بخش کشاورزی به ادامه کار پرداخته اند.
متخصص جغرافیا و برنامه ریزی شهری- روستایی ابراز داشت: دشت بادرود از جمله دشت های ممنوعه آبی و از نظر ظرفیت آب، رو به نابودی می باشد که در سال های اخیر با طرح های محدودیت برداشت آب، اندکی بحران و نابودی آبی دشت به تاخیر انداخته شده است.
این متخصص جغرافیا و برنامه ریزی شهری- روستایی در ادامه به آلودگی زیست محیطی کارخانجات فولاد پرداخت و گفت: صنایع فولادی بسته به نوع خط تولید، حاوی فلزات سنگین چون سرب، کادمیوم، جیوه و غیره بوده که آثار جبران ناپذیری بر بدن انسان و ساکنین نزدیک به این کارخانجات دارد.
وی گفت: آلودگی و گازهای برآمده از این کارخانجات همراه با باد به نقاط مسکونی منتقل می شود و یا پسماند آن با نفوذ بر آب زیرزمینی به طور مستقیم و غیرمستقیم به بدن ساکنین منطقه وارد شده و در بلندمدت آثار خود را نشان می دهد در حالی که عده زیادی از متخصصین، افزایش بیماری هایی همچون MS و انواع سرطان ها در منطقه اصفهان و مناطق مسکونی شرق اصفهان را به زباله های ناشی از ذوب آهن و فولاد نسبت می دهند که آلودگی های آن چه بطور مستقیم و چه غیر مستقیم با خشکی زاینده رود و تالاب گاوخونی به صورت گرد و غبار و ریزگرد مورد استنشاق مردم قرار گرفته و موجب افزایش چنین بیماری های لاعلاجی شده است.
این پژوهشگر آب به سومین ویژگی استقرار صنایع فولادی اشاره کرد و افزود: صنایع فولادی مثل سایر واحدهای تولیدی نیاز به کارگر دارد و با توجه به ماهیت کار سخت و پرمخاطره صنایع فولادی، به نظر می رسد کارگرهای چنین واحدی عمدتا غیر بومی و مهاجر باشند و شاهد ورود مهاجرینی با عدم سنخیت کامل فرهنگی با مردم بادرود باشیم، مسئله ای که اهالی نطنز خیلی بهتر مفهوم آن را درک می کنند!
صالحیان بیان داشت: ماهیت آلایندگی چنین صنایعی بر انسان و محیط زیست که لکه سیاهی بر محیط بکر منطقه محسوب شده، آب بر بودن دائمی این صنایع و بحران آبی در دشت بادرود، عدم ایجاد اشتغال پایدار و مناسب برای مردم و دلایل مرتبط با آن، ورود چنین صنایعی به منطقه بادرود پیشنهاد نمی شود. به جای فولاد میتوان انواع کارخانجات و صنایع پایدار دیگر را مد نظر قرار داد.
دشت بادرود امکان افزایش برداشت آب زیرزمینی ندارد
وی تاکید کرد: برای برداشت حتی یک حلقه چاه آب جدید از منطقه (غیر از آب شرب) باید از کشاورزان بخش بادرود به عنوان مالکین اصلی آب کسب مجوز شود، زیرا دشت بادرود ظرفیت افزایش برداشت جدیدی نداشته و به طور طبیعی رو به نابودی است و در نهایت به نظر می رسد ضرر صنایع فولاد برای منطقه حاشیه بیابانی بادرود بیش از فواید آن بوده و سودی هم باشد نصیب مالک این کارخانه و نه مردم بادرود شود.
رحمت الله فیروزی پور نماینده نطنز، بادرود و قمصر ضمن اشاره به مشکلات این منطقه اظهار داشت: یکی از مشکلات کنونی جوانان منطقه بادرود موضوع اشتغال و ورود به بازار کار است.
وی ضمن اشاره به اقدامات صورت گرفته در زمینه سرمایه گذاری در منطقه نطنز گفت: طی ماه های اخیر تلاش شده است تا با ایجاد بسترهای لازم زمینه جذب سرمایه گزار برای راه اندازی واحدهای تولیدی موثر در منطقه فراهم شود.
عضو کمیسیون عمران مجلس با پذیرش نگرانی مردم بابت کم آبی و مخاطرات زیست محیطی ناشی از استقرار واحدهای تولیدی مثل فولاد در بادرود ابراز داشت: تمام تلاش مسوولان و دست اندرکاران این خواهد بود تا کمترین آسیب و مشکلات برای مردم و آینده منطقه وارد شود.
یکی از شهروندان بادرودی نیز اظهار داشت:،وجود کارخانه و واحدهای تولیدی که بتواند زمینه شغل و به کارگیری جوانان را فراهم سازد خوب است ولیکن یکی از دغدغه های ما این است که صنایع فولادی معمولاً نیاز به آب فراوان دارند و با توجه به اینکه منطقه بادرود بیش از 180 حلقه چاه عمیق کشاورزی وجود دارند و روزانه میزان قابل توجهی از آب سفره های زیر زمینی را برداشت می کنند این صنایع نیز مزید برعلت شود و منطقه بیشتر دچار کم آبی و شاید بی آبی شود مگر اینکه مسوولان تدابیر لازمی را اتخاذ کنند که خسارت و آسیبی به مایه حیات انسان وارد نشود.
–
–
–
