چالش‌های مهم صنعت فولاد در حوزه حمل‌ونقل برای رسیدن به افق تولید ۱۴۰۴
رسیدن به افق ۱۴۰۴ برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در کشور امری محال نیست ولی رسیدن به این مهم با چالش‌هایی همراه است که برای فائق آمدن بر آن نیاز به برنامه‌ریزی جدی در بسیاری از حوزه‌ها احساس می‌شود.
به گزارش پایگاه خبری معدن‌نامه، برای بهبود آمار تولید فولاد کشور و حرکت از وضعیت کنونی تا رسیدن به مقصد تولید ۵۵ میلیون تن در سال، باید مقدمات زیادی فراهم شود. در حقیقت باید مانع‌زدایی‌های زیادی صورت پذیرد تا راه برای تولید این مقدار فولاد در سال ۱۴۰۴ میسر شود. اینطور نیست که رسیدن به این میزان از تولید امری محال باشد ولی با وضعیت موجود یعنی حاکم شدن فضای صنعت‌ستیزی در کشور از یک سو و محدودیت‌های انرژی و دیگر محدودیت‌های موجود از سوی دیگر در حوزه زیرساخت‌های کشور، رسیدن به رکورد ۵۵ میلیون تن بسیار سخت خواهد بود.
البته در مورد محدودیت‌های موجود در حوزه برق که در ماه‌های گرم سال، فولادی‌ها را دچار بحران انرژی می‌کند. شرکت‌های فولادی دست به کار شده و بعضی از آن‌ها مانند فولاد مبارکه در حوزه تولید برق قصد ساخت نیروگاه‌های بزرگی را دارند. این اقدام فولاد مبارکه می‌تواند الگوی خوبی برای سایر شرکت‌ها و بنگاه‌ها مهم اقتصادی کشور بوده تا با احصاء اولویت‌ها و با استفاده از درآمدهای خود بتوانند محدودیت‌های پیش روی خود را از بین ببرند.
تمرکز دولت‌ها بر چه موضوعی است؟
در بسیاری از کشورهای دنیا تمرکز دولت‌ها بیشتر بر اداره کشور بوده و برای توسعه زیرساخت‌ها، دولت برای شرکت‌های دارای صلاحیت تسهیل‌گری نموده تا این امر مهم را محقق کنند که شکل‌گیری چنین فرهنگی در ایران نیز بسیار شایسته است.
یکی از مشکلاتی که صنعت فولاد کشور خصوصا شرکت‌های فولادی درگیر آن هستند مشکلات زیرساخت در حوزه حمل و نقل است. هم انتقال مواد اولیه از معادن و صنایع بالادستی به کارخانه‌ها برای استفاده در خطوط تولید و هم انتقال محصولات به مقصد مصرف‌کننده نیازمند زیرساخت‌های قوی برای حمل و نقل بوده تا در نتیجه شاهد کاهش قیمت مصرف‌کننده به خاطر کاهش هزینه‌های حمل و نقل باشیم.
۳هشدار برای صنعت کشور
در کشورهایی مثل چین که از بزرگترین فولادسازان جهان است با اینکه مثل ایران دارای منابع غنی گاز نیست و این مزیت نسبی را ندارد ولی قیمت تمام‌شده و قیمت مصرف کننده پایین‌تری را برای فولاد در بازارهای جهانی ارائه می‌کند که یکی از دلایل آن همین موضوع زیرساخت‌های قوی حمل و نقل است. در چین با اینکه علاوه بر گاز، سنگ آهن نیز از کشورهای دیگر مانند استرالیا و برزیل تامین می‌شود ولی هزینه‌های مربوط به انتقال سنگ‌آهن از مبدا تا خطوط تولید، چیزی حدود ۴تا۵ دلار برای هر تن براورد می‌شود. این درحالی است که در ایران به طور مثال برای رساندن سنگ‌آهن یا گندله از معادن یا گندله‌سازی‌ها که معمولا در نقاط مرکزی کشور نیستند، به یک کارخانه فولادسازی در مرکز کشور چیزی حدود ۱۰ دلار برای هر تن هزینه مورد نیاز است.
با تحلیل این موضوع متوجه چند هشدار برای صنعت کشور می‌شویم:
اولا: با توجه به فرسوده بودن ناوگان حمل‌و نقل کشور و بروز نبودن جاده‌ها، هرسال به هزینه‌های حمل‌ونقل کشور افزوده خواهد شد و در نتیجه قیمت تمام شده و قیمت مصرف‌کننده محصولات بیشتر خواهد شد.
دوما: بخاطر محدودیت‌های موجود بسیاری از مواد اولیه یا محصولات عملا در مبدا مانده و با گذشت زمان غیرقابل استفاده خواهد بود که این نکته نشان از ضرر چندین برابری برای بخش تولید کشور است.
سوما: به روزرسانی‌ها در صنعت حمل‌ونقل دنیا، شرکت‌های تولیدکننده داخلی را به خاطر بالا بودن قیمت مصرف‌کننده عملا از بازار کشور و خارج از کشور حذف می‌کند.
این دلایل و دلایل دیگر ضرورت سرمایه‌گذاری در حوزه‌زیرساخت‌های حمل‌ونقل را نشان می‌دهد.
اما چاره چیست؟
یکی از روش‌هایی که در سراسر دنیا برای انتقال مواد خام یا محصول استفاده می‌شود استفاده از خطوط ریلی است که به خاطر سبز بودن و ارزان بودن آن بسیاری از تولیدکنندگان به سراغ آن می‌روند. علاوه بر این عمر خطوط ریلی نیز بالا بوده و بسیاری از مخاطرات و معایب جاده را نیز ندارد.
هرچند در ایران خطوط ریلی تاحدی در سال‌های گذشته گسترش پیدا کرده ولی این میزان اصلا برای توسعه صنعت کشور کافی نیست. از طرفی مشکل بزرگ دیگر در حوزه حمل و نقل ریلی، نبود لکوموتیو کافی در این ناوگان است که این موضوع کل صنعت حمل‌ونقل کشور را نیز تحت تاثیر خود قرار داده است. طبق اعلام مدیرعامل شرکت راه‌آهن حدود ۴۶۰ لکوموتیو از مجموع لکوموتیوهای کشور متوقف شده و نیاز به تعمیر دارد که این موضوع خود جای تاملی جدی دارد.
در مجموع ضرورت سرمایه‌گذاری شرکت‌ها هم برای گسترش خطوط ریلی و هم برای توسعه ناوگان حمل‌ونقل هم با خرید لکوموتیو هم با خرید واگن و قطار کامل احساس می‌شود.
شرکت فولاد مبارکه همواره در سال‌های گذشته برنامه‌ریزی‌هایی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه مهم برای رفع موانع تولید و تحقق رونق تولید و جهش تولید داشته که این موضوع را با عقد قرارداد خرید ۵۰ دستگاه لکوموتیو و برنامه‌ریزی برای خرید ۵۰ دستگاه دیگر در آینده‌ای نزدیک و از طرفی مجهز نمودن ناوگان حمل‌ونقل این شرکت به قطار کامل در دستور کار خود قراردادهاست.
تجربه فولاد مبارکه به عنوان صنعتی صنعت‌ساز می‌تواند الگویی موفق برای دیگر شرکت‌های صنعتی بوده تا با استفاده از توان داخلی و درامدهای حاصل از صنعت بتوانند خود را برای ساخت ایران اسلامی و حضوری جدی در بازارهای جهانی آماده کنند.
