متاسفانه از تولید قطعاتی که به راحتی می توان در استان ساخت و در اختیار شرکت های بزرگ صنعتی استان قرار داد، غفلت کرده ایم. لذا حجم عظیمی از قطعات ساختنی مورد نیاز کارخانه های فولادی در خارج از استان تولید می شود و درآمد هنگفتی که به واسطه داشتن این معادن و صنایع فولادی می توانست موجبات پیشرفت و رشد استان را فراهم سازد، به دلیل عدم برنامه ریزی جامع از استان خارج و به استان های همجوار تزریق می شود.
به دنبال ریشه یابی این موضوع رفته و اینکه چرا تاکنون هیچ تدبیری برای رفع این مشکل در استان کرمان صورت نگرفته است؟ در این زمینه با دکتر”سینا زینلی” مدرس دانشگاه های استان، نویسنده بیش از۱۰۰ مقاله علمی پژوهشی در زمینه صنعت وتولید، مولف هفت کتاب علمی، رییس کمیته کارگران شورای وحدت کرمان و نایب رئیس هیئت مدیره اتحادیه صنعتی شرکت های تعاونی استان کرمان و مدیرعامل موفق شرکت جهان صنعت پویا، گفت و گویی انجام دادیم.
وی به عارضه یابی این مشکل پرداخت و گفت: در حدود سه سال پیش در کرمان بحث (SPX نظام مبادلات پیمانکاری فرعی ) با هدف تقویت و توانمندسازی صنایع پایین دستی استان با بهره گیری از تجربیات صنایع مادر مطرح و پیاده سازی شد و سعی شد از الگوی موفق استان اصفهان در این زمینه الهام و از تجربیات صنعتی این استان و سایر استان های صنعتی کمال بهره گیری صورت پذیرد. در این خصوص جلسات تخصصی و کارگروه های ویژه ای نیز تشکیل شد.
انحلال نظام مبادلات پیمانکاری فرعی در کرمان
وی افزود: با وجود ماشین آلات، کارگاه ها، نیروی کار ماهر و پتانسیل و ظرفیت لازم در شهرک های صنعتی استان کرمان، متاسفانه شهرک های صنعتی و کارگاه های این حوزه نیمه تعطیل هستند و با کاهش تقاضای کار مواجهند آن هم در بهشت معدنی ایران.
مشاور کانون ارتباط صنعت و دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمان در ادامه به آسیب شناسی علل عدم موفقیت صنایع پایین دستی استان در تامین نیازهای کارخانجات بزرگ صنعتی استان پرداخت و بیان کرد: متولی تاسیس نظام مبادلات پیمانکاری فرعی(SPX) شرکت شهرک های صنعتی، اتاق بازرگانی و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بودند که قصد داشتند با تاسیس این نظام، حلقه مفقوده شرکت های صنعتی مادر و صنایع کوچک پایین دستی را پیدا کنند و در همین راستا مدیرعاملی نیز برای SPX کرمان انتخاب و رسالت تقویت صنایع پایین دستی و توانمندسازی کارگاه های صنعتی استان را عهده دار شد.
وی با ابراز تاسف از انحلال نظام SPX کرمان در سال گذشته افزود: در مقطع زمانی کنونی متولی واحدی برای این موضوع در استان وجود ندارد.
زینلی در ادامه از سایر دلایل خارج شدن کار از استان کرمان سخن به میان آورد و گفت: با توجه به تجربه و ارتباطی که با کارگران و کارفرمایان داشته ام، متاسفانه سازندگان کرمانی علاقه ای به اتجام کار تیمی نداشته و در فرایند ساخت یک قطعه صنعتی به صورت جزیره ای و مجزا فعالیت می کنند. درحالیکه در استان های موفق چندین کارگاه به صورت شراکتی با یکدیگر کار می کنند و این امر کاهش هزینه ها و ارتقا بهره وری را به دنبال دارد. باید مدنظر داشت که فرایندهای زیادی برای ساخت یک قطعه طی می شود که یک کارگاه به تنهای نمی تواند همه این پروسه را مدیریت کند. بنابراین چندین کارگاه به صورت شراکتی می توانند یک قطعه با کیفیت، ارزان و در کوتاه ترین زمان تولید کنند که در کرمان این کار تیمی بسیار ضعیف است و کارگاه های تولیدی به صورت جزیره ای عمل می کنند.
وی با تاکید برآنکه در کرمان وفاق و تشریک مساعی بالایی در اخذ سفارشات صنعتی میان کارگاه ها و سازندگان وجود ندارد، عنوان کرد: مدیران بازرگانی شرکت های بزرگ صنعتی استان باید در کوتاه ترین زمان و با کمترین قیمت و در عین حال با کیفیت ترین قطعات را تامین کنند. از سوی دیگر اطلاعات جامعی از سازندگان کرمانی و سابقه آنها در دست نداشته و متولی مشخصی هم جهت پیگیری موضوع وجود ندارد، بنابراین ترجیح می دهند که کالای مورد نیاز را از استان های دیگر سفارش دهند.
عملکرد غیرقابل دفاع سازندگان کرمانی در بازاریابی و خدمات پس از فروش
رییس کمیته کارگران شورای وحدت کرمان عدم وجود خدمات پس از فروش را از دیگر دلایل واردات قطعات از استان های دیگر به کرمان برشمرد و اظهار کرد: متاسفانه بازاریابی در استان کرمان بسیار ضعیف است و بعضا وعده هایی که برخی از کارگاه های تولیدی استان می دهند، محقق نمی شود لذا مدیران بازرگانی شرکت های صنعتی رغبتی برای سفارش کالا از کرمان ندارند.
وی با تشریح روانشناختی موضوع گفت: متاسفانه اقلیت اندکی از کارشناسان بازرگانی با این تفکر که اگر کار را از استان دیگر سفارش دهند مشمول مزایایی همچون حق ماموریت، ایاب و ذهاب هوایی و اقامت رایگان در هتل های مجلل و چند روز سیاحت در خارج از استان به منظور نظارت بر فرایند ساخت قطعه برون سپاری شده، می شوند که اگر همان قطعه ساختنی را در استان کرمان سفارش دهند چنین مزایایی را از دست خواهند داد. اکثر پروازهای هوایی کرمان به تهران یا کرمان به اصفهان، پر هستند و بیش از ۷۰ درصد مسافران آن شرکتی هستند.
وی راه حل رفع این مشکل را تقویت مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) از سوی سازندگان کرمانی و معرفی و شناخت توانمندی های خود از طریق برگزاری نمایشگاهای تخصصی در حضور شرکت های بزرگ صنعتی استان دانست.
لزوم آموزش و ارتقاء دانش فنی سازندگان کرمانی
زینلی با بیان اینکه توجه به بومی سازی قطعات نیز باید در دستور کار قرار گیرد، تصریح کرد: به دلیل تجربه ناکافی سازندگان کرمانی به علت نوپا بودن صنعت فولاد استان، در راستای آموزش، توانمندسازی و انتقال دانش روز فنی جهان به صنایع پایین دستی استان باید فعالیت های بیشتری صورت پذیرد و از تجربه فنی استان های مجاور حداکثر بهره مندی صورت پذیرد.
وی بر لزوم تونمندسازی صنایع پایین دستی تاکید کرد و گفت: آموزش ها صرفا تئوریک نباید باشد بلکه باید در محیط کار آموزش صورت گیرد بدانید که اگر آموزش درست داده شود خلاقیت و توانمندی افراد بالا خواهد رفت.
انحراف واحدهای R&D
عضو هیئت مدیره شرکت گهر خدمات تاکید کرد: در اکثر شرکت های صنعتی استان واحدی تحت عنوان تحقیق و توسعه (R&D) وجود دارد که متاسفانه این واحد در انجام بخشی از رسالت خود جهت توانمند سازی و ارتقا خلاقیت و نوآوری صنعتی و بومی سازی قطعات واسطه ای کارخانجات عملکرد موفقیت آمیزی نداشته و به جای تمرکز بر مباحث تخصصی، به صورت نظری و تئوریک عمل کرده و با تعریف موضوعات غیرتخصصی جهت انجام پروژه ها و طرح های تحقیقاتی، بازاری اقتصادی جهت انجام امور تحقیقاتی تکراری و غیرکاربردی ایجاد کرده اند.
زینلی از مهندسی معکوس قطعات خارجی و مزایای بومی سازی این تجهیزات سخن به میان آورد و اظهار کرد: در استان کرمان نیروهای متخصص، تحصیل کرده و ماهری در زمینه دفتر فنی و مهندسی معکوس داریم همچنین معتقدم استان کرمان به لحاظ سخت افزاری، سرمایه، مواد اولیه و ماشین آلات مشکل خاصی ندارد و جالب اینکه، دستگاه ها و ماشین آلاتی در استان وجود دارد که منحصر و محدود بوده به طوری که برخی از این دستگاه ها در ایران کم نظیر یا بی نظیر هستند. لذا ما در استان از لحاظ عوامل تولید در صنایع پایین دستی با مشکل مواجه نیستیم.
زینلی با اعتقاد به اینکه شرکت های مادر در توانمندسازی شرکت های پایین دستی به خوبی عمل نکرده اند، در ادامه مطرح کرد: در استان کرمان نیاز سنجی دقیقی از قطعات مورد نیاز، ظرفیت ها و توانایی کارگاه های صنعتی صورت نگرفته است و بانک اطلاعاتی جامعی در این خصوص وجود ندارد. میزان قطعات مصرفی مورد نیاز شرکت های صنعتی و معدنی که توان تامین آنها در استان وجود دارد مشخص نشده است و بدانید که کارگاه هایی در استان وجود دارد که توانایی تولید قطعات مورد نیاز شرکت های بزرگ را دارند اما بسیاری از مدیران تامین و تدارکات شرکت های بزرگ استان از وجود آنها آگاهی ندارند.
لزوم راه اندازی بانک اطلاعات جامع نیازها و توانایی های استان
وی با بیان این مطلب که نیاز سنجی و آگاهی از پتانسیل ها و ظرفیت های کارگاه های تولیدی در استان کرمان وجود ندارد تاکید کرد: متاسفانه در استان کرمان هنوز بانک اطلاعاتی جامع از سازندگان، دستگاه ها و ماشین آلات، کارگاه ها و قطعات مورد نیاز شرکت های صنعتی و معدنی استان وجود ندارد.
وی درباره وجود مافیا و خروج کار از استان نیز گفت: دلیل خروج کار از استان را بیشتر در کاهلی، سستی و کم توانی و سهل انگاری می دانم تا مافیا.
زینلی کاهش بیکاری و رونق اقتصادی استان را در گرو فعال شدن کارگاه های تولیدی دانست و بیان کرد: اگر کارگاه های تولید استان را فعال کنیم از خروج سرمایه استان جلوگیری خواهد شد و متاسفانه تاکنون در این زمینه به خوبی عمل نکرده ایم و این جای نقد دارد زیرا معادن استان کرمان حداکثر تا ۲۰ سال دیگر منابع دارند و بعد از آن برای استان فقط آلودگی، محیط زیستی که نابود کردیم و خسارات ناشی از این امر باقی می ماند.
آیندگان با دستانی تهی
وی با طرح این سوال که آیا ما به وظیفه خود در قبال نسل آیند عمل کرده ایم؟ چقدر از پول های که به عنوان مسئولیت اجتماعی از شرکت های بزرگ صنعتی و معدنی گرفته می شود صرف آیندگان می شود؟ افزود: هرچند صنعت برای ما سودآورد است اما در مقابل به جسم و محیط زیست ما لطمه وارد می کند. اکنون جهان از انرژی های فسیلی و تجدیدناپذیر روی برگردانده است. سوال اینجاست استان کرمان چقدر از انرژی تجدیدپذیر بهره گرفته است؟
وی با بیان این مطلب که باید یک متولی جهت موضوع فوق الذکر در استان مشخص شود، تصریح کرد: باید دست واسطه ها را حذف کنیم و ارتباط و تعامل میان مدیران شرکت های صنعتی استان را بیشتر و کارگروه های تخصصی در این زمینه تحت لوای متولی مربوطه تشکیل شود.
زینلی خاطرنشان کرد: یک مشکل بنیادی در صنعت ما این است که فردی که در واحد فنی یا هر قسمت دیگر، چندین سال کار کرده و دارای تجربه و تخصص لازم در این حوزه شده است، با تغییر مدیران ارشد آن سازمان، آن فرد به بخش دیگر منتقل می شود و همه تجربیات و علم خود را با خود می برد.
وی بیان کرد: اگر در تقویت کارگاه ها و صنایع پایین دستی استان، به دنبال نتیجه هستیم باید مذاکرات و رایزنی ها را از پایین به بالا یعنی از کارشناسان سپس مدیران و بعد معاونین و مدیرعامل شرکت ها آغاز نماییم. زیرا نقش کارپردازان و کارشناسان واحد تامین و تدارکات شرکت های صنعتی در این زمینه و عدم انتقال سفارش ساخت قطعات به خارج از استان، از اهمیت بالایی برخوردار است که در این زمینه متولیان امر معمولا این چرخه را برعکس طی می کنند.
این مدرس دانشگاه های کرمان درباره ارتباط صنعت با دانشگاه نیز گفت: دانشگاه ها بایستی در این موضوع با جدیت بیشتری ورود کنند و نیازسنجی لازم از صنایع استان را انجام دهند و متولی علمی این کار باید دانشگاه باشد. می توانیم از ظرفیت های اساتید استان در این زمینه به خوبی استفاده کنیم. بنابراین ارتباط دانشگاهیان با صنعت و هموار کردن این مسیر باید در اولویت قرار گیرد.
وی در پایان با اشاره به ثروت های استان کرمان خاطرنشان کرد: حق مردم کرمان زندگی مرفه است اما باوجود این همه منابع و موهبت های معدنی، کشاورزی، گردشگری و … برخی از مناطق استان جزء محروم ترین مناطق کشور هستند.
منبع: پیام آوران معدن و فولاد
–
–
–
