چین اصلاح مقررات صادرات عناصر نادر خاکی را آغاز کرد، اما نه مطابق خواسته ترامپ

احسان رنجبران_ پایگاه خبری «معدن ‌نامه»: چین در حال طراحی نظام جدیدی برای صدور مجوزهای صادرات عناصر نادر خاکی است که می‌تواند روند صدور این مجوزها را تسهیل کند. با این حال منابع صنعتی می‌گویند این اقدام به معنای لغو کامل محدودیت‌های صادراتی، یعنی آن‌گونه که واشنگتن انتظار داشت نخواهد بود.

طراحی نظام جدید مجوزدهی صادرات عناصر نادر خاکی

به گفته دو منبع آگاه، وزارت بازرگانی چین به برخی از صادرکنندگان عناصر نادر خاکی اطلاع داده است که در آینده می‌توانند برای دریافت مجوزهای ساده‌تر اقدام کنند و در جلسات صنعتی نیز فهرست مدارک مورد نیاز برای این مجوزها را تشریح کرده است.

محدودیت‌های صادراتی چین طی سال‌های اخیر به یکی از ابزارهای اصلی فشار پکن در رقابت تجاری با واشنگتن تبدیل شده است زیرا این کشور بیش از ۹۰ درصد عناصر نادر خاکی فرآوری‌شده و آهنرباهای مبتنی بر آن را تولید می‌کند. این مواد برای ساخت محصولات استراتژیکی همچون خودرو، تجهیزات الکترونیکی و موشک حیاتی هستند.

توقف موقت محدودیت‌ها پس از توافق ترامپ و شی

در پی توافق اخیر میان دونالد ترامپ و شی جین‌پینگ، چین اعلام کرد که برای مدت یک سال اجرای محدودیت‌هایی را که از اکتبر اعمال کرده بود متوقف می‌کند. با این حال وزارت بازرگانی چین هنوز درباره مجموعه گسترده‌تر کنترل‌هایی که از آوریل اجرایی شده و زنجیره‌های تأمین جهانی را متأثر کرده‌اند، موضع‌گیری عمومی نکرده است.

کاخ سفید روز شنبه اعلام کرد که چین با صدور مجوزهای عمومی موافقت کرده و این اقدام را به منزله پایان عملی محدودیت‌های صادرات عناصر نادر خاکی توصیف کرد.

جزئیات و ملاحظات امنیتی

به گفته سه منبع مطلع از مذاکرات، مقام‌های چینی در حال کار روی این مجوزها هستند، هرچند یکی از آن‌ها تأکید کرده است که اجرای کامل آن ممکن است چند ماه به طول انجامد. اما برخی فعالان صنعت می‌گویند این مجوزها به معنای لغو کامل مقررات سختگیرانه صادراتی که در آوریل وضع شد نیست.

وزارت بازرگانی چین تاکنون به پرسش‌های رویترز در این خصوص پاسخی نداده است.

اعتبار یک‌ساله و حجم صادرات بالاتر

بر اساس گفته دو منبع آگاه، مجوزهای جدید احتمالا اعتبار یک‌ساله خواهند داشت و به صادرکنندگان اجازه می‌دهند حجم بیشتری از عناصر نادر خاکی را به خارج بفرستند. شرکت‌ها در حال آماده‌سازی مدارک مورد نیاز هستند که شامل اطلاعات بیشتری از مشتریان خواهد بود. انتظار می‌رود جزئیات بیشتر تا پایان سال مشخص شود.

البته برخی شرکت‌های چینی فعال در حوزه عناصر نادر خاکی می‌گویند هنوز به‌طور رسمی از تغییرات جدید مطلع نشده‌اند. همچنین منابع صنعتی معتقدند دریافت مجوز عمومی برای شرکت‌ها یا مشتریانی که در بخش‌های دفاعی یا حساس فعالیت دارند، دشوارتر خواهد بود.

تأخیرها و اثرات جهانی

مقررات صادراتی چین که در آوریل اجرا و در اکتبر گسترش یافت، صادرکنندگان را ملزم می‌کند برای هر محموله مجوز جداگانه دریافت کنند، روندی طولانی و پیچیده که موجب شکایت خریداران خارجی شده است. این محدودیت‌ها در ماه مه موجب کمبودهایی شد که حتی بخشی از صنعت خودروسازی را متوقف کرد.

طبق گزارش‌ها از میان حدود دو هزار درخواست ارائه‌شده از سوی شرکت‌های اتحادیه اروپا از زمان اجرای این مقررات، تنها کمی بیش از نصف از آن‌ها مورد تأیید قرار گرفته است.