چشم‌انداز مشخصی برای حل بحران انرژی صنعت فولاد وجود ندارد
با وجود اتمام فصل گرما و کاهش میزان مصرف برق، هنوز چشم‌انداز روشنی برای برطرف شدن مشکل قطعی برق صنایع بزرگ به‌ویژه فولادسازی‌ها وجود ندارد، به‌طوری‌که مدیرعامل توانیر نیز به تازگی اعلام کرده: «ناترازی سنگین برق به‌زودی تمام نمی‌شود و باید با برنامه‌ریزی دقیق و همت جمعی برای فصل سرد آماده شویم.»
به گزارش پایگاه خبری «معدن نامه»، صنایع بزرگ کشور به‌ویژه صنایع آهن و فولاد همچنان با کمبود انرژی روبرو هستند. با توجه به جایگاه مهم و استراتژیک این صنایع در کشورمان، ادامه این وضعیت قطعاً آسیبی بزرگ برای تولید، اقتصاد ملی و زیرساخت‌های کشور به دنبال خواهد داشت. بااین‌وجود شواهد نشان می‌دهند که متأسفانه نه‌تنها امیدی به بهبود شرایط وجود ندارد، بلکه وضعیت به سمت سخت‌تر شدن نیز پیش می‌رود.
هشدار جدی درباره بحران انرژی در صنعت فولاد
محمدکاظم صباغی هرندی مدیر ارشد خدمات فنی و پشتیبانی فولاد مبارکه وضعیت انرژی صنعت فولاد را بحرانی توصیف می‌کند و می‌گوید: «چهار سال است که در هر همایش مربوط به صنعت فولاد، نخستین موردی که درباره انرژی مطرح می‌شود دو چالش اصلی را نشان می‌دهد، یکی محدودیت انرژی و دیگری قیمت حامل‌ها. سه سال قبل این وضعیت را چالش، سال قبل ابرچالش و امسال بحران انرژی نامیده‌ایم، بدون اینکه معلوم باشد چهار سال بعد شرایط از این هم بدتر نشده است.»
وی شرایط فولاد مبارکه را نمونه‌ای از کل صنعت کشور می‌داند و می‌افزاید: «امسال در ۱۶ فروردین نخستین محدودیت برق اعمال شد و در مرداد فولاد مبارکه با محدودیت ۱۰۰ درصدی روبه‌رو شد و دیگر هیچ برقی را جز به‌صورت محدود هفتگی از شبکه دریافت نکرد.»
مدیر ارشد خدمات فنی و پشتیبانی فولاد مبارکه همچنین به محدودیت شدید گاز اشاره و تأکید می‌کند: «برق را می‌توانیم در نیروگاه تولید کنیم، اما با گاز چه باید کرد؟»
صباغی هرندی ضمن انتقاد از روند افزایش نرخ حامل‌های انرژی گفت: «از سال ۱۴۰۰ تاکنون نرخ برق ۳۸.۸ برابر شده و با احتساب هزینه‌های سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌ها و خرید برق از دیگر شرکت‌ها، هزینه واقعی برق صنعتی به بیش از ۵۰ برابر رسیده است. در بخش گاز نیز قیمت از ۲,۸۰۰ تومان به ۸,۰۰۰ تومان در اسفند رسیده است. درد و دل صنعت از حوزه انرژی، چه در بحث تأمین و چه در دفاع از مصرف برق تولیدی خودمان و نرخ حامل‌های انرژی، بسیار زیاد است و بدون اقدام فوری بحران از این هم فراتر خواهد رفت.»
سعید صمدی دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران نیز با اشاره به کمبود روزانه ۴۰۰ میلیون مترمکعبی گاز و سرمایه‌گذاری ۲۰۰ میلیارد دلاری مورد نیاز برای جبران آن، هشدار می‌دهد: «۸۷ درصد تولید برق کشور وابسته به گاز است. صنایع باید ظرف ۳ تا ۴ سال آینده برنامه جایگزینی گاز داشته باشند تا از بحران خارج شوند.»
جدیدترین خبرهای مربوط به این موضوع نیز نشان می‌دهند بحران برق همچنان پابرجاست و امیدی به تغییر وضعیت وجود ندارد. مصطفی رجبی مشهدی مدیرعامل توانیر روز گذشته اعلام کرد: «ناترازی سنگین برق به‌زودی تمام نمی‌شود و باید با برنامه‌ریزی دقیق و همت جمعی برای فصل سرد آماده شویم.»
همچنین محسن محمدپور مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت در این رابطه این‌گونه هشدار می‌دهد: صنایع چند ماه از سال را برق و گاز ندارند و برای جایگزینی سوخت مایع نیز با مشکل و هزینه‌های بالا روبه‌رو هستند. این ناترازی منجر به چالش اقتصادی و کاهش شاخص توسعه‌یافتگی و مسائل مختلف شده است.
وی بر اهمیت و ضرورت توجه به مسئله انرژی در کشور تأکید کرده و می‌گوید: کشور ما با چالش‌های جدی در حوزه تأمین و مصرف انرژی روبه‌رو است، به‌طوری‌که ناترازی انرژی، کاهش و قطعی‌های مکرر برق و گاز نگرانی‌هایی در حوزه واردات بنزین و گازوئیل ایجاد کرده است. این موضوع باید از حالت صرفاً اقتصادی و فنی خارج شده و به‌عنوان یک مسئله ملی در نظر گرفته شود.
پیامدهای اقتصادی و تولیدی بحران انرژی
بحران انرژی نه‌تنها تولید فولاد را تحت تأثیر قرار داده، بلکه تأمین مواد اولیه، حمل‌ونقل و سایر زنجیره‌های تأمین صنعتی را نیز با اختلال مواجه کرده است. محدودیت برق و گاز باعث کاهش ظرفیت تولید و افزایش هزینه‌ها شده و بسیاری از پروژه‌های توسعه‌ای به تعویق افتاده‌اند. کارشناسان اقتصادی هشدار می‌دهند که اگر این روند ادامه یابد، زیان‌های مالی صنایع فولاد می‌تواند تأثیر مستقیمی بر تولید ناخالص داخلی کشور داشته باشد.
چشم‌انداز آینده صنعت فولاد
شرکتهای بزرگ فولادی مانند فولاد مبارکه، فولاد خوزستان، چادرملوی یزد و گل‌گهر سیرجان و… در چند سال اخیر تلاش کرده‌اند با سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و انرژی خورشیدی بخشی از نیاز خود را تأمین کنند، اما محدودیت‌های گسترده و قیمت بالای حامل‌های انرژی همچنان فشار زیادی بر این صنایع وارد می‌کند.
صنایع فولاد کشور به‌عنوان ستون فقرات تولید ملی در وضعیتی شکننده قرار دارند. محدودیت‌های انرژی و افزایش هزینه‌ها نه‌تنها ظرفیت تولید را کاهش داده، بلکه توان رقابت‌پذیری صنایع را در بازارهای داخلی و خارجی نیز تحت تأثیر قرار داده است. بدون اقدامات فوری و برنامه‌ریزی راهبردی، بحران انرژی می‌تواند تبعات گسترده‌ای برای اقتصاد ملی و اشتغال کشور به همراه داشته باشد.
