فولاد چین در بزنگاه سه گانه

به گزارش پایگاه خبری معدن نامه، از یک‌ سو کاهش احتمالی نرخ بهره فدرال رزرو و رشد نسبی مصرف داخلی می‌تواند به تقویت بازار کمک کند، و از سوی دیگر رکود ساخت‌ و ساز و تهدید تعرفه‌ های جدید، سایه‌ای سنگین بر صادرات و تقاضا انداخته است. نتیجه این کشاکش، تعیین‌ کننده مسیر فولاد در پاییز خواهد بود.

داده‌های اقتصاد چین در ماه اوت شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) و شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) تناقض‌های ساختاری احیای تقاضا را نشان می‌دهد، و طرح تثبیت رشد در صنعت فولاد همراه با حرکت‌های متفاوت در بازار آتی محصولات فولادی بر پیچیدگی انتظارات بازار نسبت به تعادل دوباره عرضه و تقاضا تأکید می‌کند. در چنین موقعیتی، بازار فولاد در مرحله‌ای کلیدی گذار از «افزایش حجم و ثبات قیمت» به «ارتقای کیفیت و ثبات قیمت» قرار گرفته است.

تأثیر دوگانه اقتصاد کلان و تعرفه‌ ها

تنظیمات پولی فدرال رزرو متغیرهایی پیچیده به بازارهای کالایی جهانی وارد کرده است. اغلب بازارها انتظار دارند که در سپتامبر فدرال رزرو ۲۵ واحد پایه کاهش دهد که چهارمین کاهش پیاپی خواهد بود. نظریه تضعیف مرحله‌ای شاخص دلار به‌طور تئوری می‌تواند به بهبود قیمت کالاهایی مانند سنگ‌ آهن که به دلار قیمت‌گذاری می‌شوند کمک کند: سنگ‌ آهن در اوایل سپتامبر توانسته مرز ۸۰۰ یوان را حفظ کند و نسبت به کف ماه اوت حدود ۳.۲ درصد رشد کرده است.

با این حال، تسهیلات پولی که زودتر بازار را پرایس کرده و از سوی دیگر حفظ تعرفه‌های ۵۰ درصد آمریکا بر فولاد و آلومینیوم، موجب شده صادرات فولاد شکل «پایداری در کلیت، اما واگرایی ساختاری» پیدا کند. در ماه اوت صادرات فولاد چین ۹.۵ میلیون تن شد که نسبت به سال قبل حدود ۰.۱ درصد افزایش داشته؛ اما برنامه‌های صادراتی برای برخی محصولات مثل ورقهای فولادی با ضخامت متوسط در سپتامبر نسبت به ماه قبل ۶ درصد کاهش یافته که نشان‌ دهنده تأثیر تعرفه‌ها بر صادرات محصولات با ارزش افزوده بالاتر است.

این رقابت بین جریان نقدینگی جهانی و محدودیت‌های تجاری باعث شده رشد صادرات فولاد از ۱۱ درصد در دوره ژانویه–جولای به ۱۰ درصد در دوره ژانویه–اوت کاهش یابد و نقش تقاضای خارجی در سوق دادن بازار به‌طور حاشیه‌ای تضعیف شود.

نشانه‌ های مثبت داخلی

داده‌های سازمان ملی آمار چین نشان می‌دهد که وضعیت اقتصاد کلان در اوت به‌صورت واگرا بوده است. شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) نسبت به سال قبل ۰.۴ درصد کاهش داشته که عمدتاً با افت قیمت مواد غذایی مرتبط است؛ اما اگر قیمت غذا و انرژی را حذف کنیم، CPI کمی افزایش یافته که برای چهارمین ماه پیاپی رشد را نشان می‌دهد و بیانگر آن است که بازار مصرف داخلی چین توان ذاتی برای بهبود را دارد. برای بازار فولاد، ادامه رشد CPI نوید بهبود تقاضای بخش‌های تولیدی، به‌ویژه صنایع ماشین‌ آلات و خودروسازی که مصرف‌کننده فولاد هستند را می‌دهد.

شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) در اوت نسبت به سال قبل ۳ درصد کاهش یافته اما میزان افت نسبت به ماه قبل ۰.۷ درصد کمتر شده است، کمترین افت از مارس سال جاری. کاهش کمتر در PPI ناشی از بهبود نسبی در عرضه برخی انرژی‌ ها و مواد خام است و این یعنی فشارهای هزینه‌ ای فولادسازان تا حدی بهبود یافته و امکان ترمیم حاشیه سود وجود دارد. به‌ویژه بهبود تقاضای فولادهای ساختمانی، باعث شده بازار فولاد الگوی «تولید قوی، ساخت‌وساز ضعیف» را تجربه کند.

خطای عرضه و تقاضا در صنعت

در بنیادی‌ترین سطح، صنعت چین دچار «هم‌زمانی فشار موجودی و حمایت سیاستی» است. تا اوایل سپتامبر، موجودی‌های کارخانه‌ای میلگرد و موجودی‌های انبارهای عمومی هر دو افزایش یافته‌اند. در سوی عرضه، نرخ بهره‌برداری کوره بلند در سطح بالای ۸۰ درصد باقی مانده و سود کوره‌های الکتریکی در حال کاهش است؛ این وضعیت نشان می‌دهد مکانیزم سودآوری در حال تغییر است. نکته مهم‌تر اینکه اجرای سیاست کاهش تولید در حال انجام می‌باشد و بنابراین تولید تا حدی محدود خواهد شد.

از سوی تقاضا، واگرایی ساختاری وجود دارد: مساحت تکمیل‌ شده ساختمان در سال جاری نسبت به سال قبل ۱۷ درصد کاهش یافته و این فشار منفی بر تقاضای میلگرد وارد می‌کند، درحالی‌که تولید خودرو ۱۲ درصد افزایش و تولید لوازم خانگی نیز ۷ درصد رشد داشته که از تقاضای ورق گرم حمایت می‌کند. این الگوی «ساختمان ضعیف، صنعت قوی» باعث شده حرکات آتی میلگرد و ورق گرم متفاوت باشد.

نوسان، محدود!

واگرایی در نمودارهای تکنیکال بازار ورق سیاه بازتاب دهنده اختلاف تحلیل‌ها در بازار است. قرارداد میلگرد سطح حمایتی ۳۱۳۵ یوان را شکست که نشان‌دهنده تقویت فشار خرسی است! بازیگران اصلی بازار موقعیت‌های فروش را افزایش داده‌اند. در مقابل، قراردادهای ورق گرم تا حدودی روی حمایت ایستاده و در تلاش برای حفظ محدوده ۳۳۵۰ یوان هستند. این واگرایی در واقع تفاوت در انتظارات نسبت به اثرپذیری سیاست‌ها را نشان می‌دهد: میلگرد تحت فشار فرسایش بازار ساخت‌ و ساز و افزایش موجودی است و در حال «شکست به سمت پایین»، درحالی‌که ورق گرم با بهره‌مندی از موقعیت‌های بازار داخل و انعطاف صادرات، به شکل «حفظ کف و بازگشت» ظاهر شده است.

سنگ‌ آهن که پیوندی کلیدی بین بالا و پایین زنجیره است، در شرایط کاهش ماهانه موجودی بنادر از منظر تکنیکال در یک کانال صعودی قرار دارد و این امر تا حدی از بهای تمام‌ شده فولاد پشتیبانی می‌کند. در کوتاه‌ مدت، قرارداد آتی میلگرد با حمایت در ۳۰۸۰ یوان و مقاومت در ۳۱۵۰ یوان مواجه است و بازار در انتظار سیگنال روشن‌ تری از تغییر در عرضه و تقاضا است.

چشم‌ انداز

پیش‌روی بازار فولاد چین در ماه‌های آینده، بیش از هر چیز به عبور از سه شکاف انتظاری وابسته است: نخست آنکه آیا فدرال رزرو فراتر از برآوردها دست به کاهش نرخ بهره خواهد زد؟ یا خیر؛ دوم آنکه آیا شدت اجرای محدودیت‌ های تولید داخلی می‌تواند جریان انباشت موجودی‌ ها را متوقف و معکوس کند؟ و سوم آنکه آیا تقاضای ناشی از فصل اوج مصرف به اندازه‌ای خواهد بود که با سیاست‌های کلان هم‌تراز شود؟. اگر در سپتامبر موجودی میلگرد به قله برسد و پس از آن روند نزولی در پیش گیرد، در کنار تحقق کاهش نرخ بهره و تقویت سیاست‌ های محدودسازی تولید، قیمت‌ها این ظرفیت را خواهند داشت که از سطح فعلی تثبیت شده و حتی به سمت بازگشت حرکت کنند.

با این حال، مخاطراتی جدی نیز در کمین است؛ از جمله احتمال تشدید تنش‌های تجاری چین با سایر اقتصادها و نیز تداوم رکود در بخش مسکن. به‌ویژه تأثیر تعرفه‌های جدید می‌تواند صادرات چین را محدود کرده و فرآیند برقراری تعادل در عرضه و تقاضا را با تأخیر مواجه سازد.

احسان چلونگر- دکترا اقتصاد