توسعه معادن سرب و روی در گروی اعتماد به بخش خصوصی و ارتقاء فناوری است

به گزارش پایگاه خبری «معدن‌ نامه»، پنل تخصصی راهکارهای توسعه معادن سرب و روی ایران امروز سه‌شنبه ۱۳ آبان با حضور فعالان معدنی حوزه سرب و روی در محل نوزدهمین نمایشگاه بین‌المللی معدن، صنایع معدنی، ماشین‌آلات و تجهیزات معدن، راهسازی و صنایع وابسته (کان‌ماین ۲۰۲۵) برگزار شد.

لزوم تقویت تشکل‌های معدنی و حرکت به‌سوی اقتصاد آزاد

احمد مشکانی نایب‌رئیس انجمن مس ایران و مدیر گروه معدنی و بازرگانی زرمش در این پنل با تأکید بر اهمیت وجود انجمن‌ها و تشکل‌های قوی در حوزه معدن گفت: در کشورهای پیشرفته جهان تشکل‌های قدرتمندی وجود دارد که در تمام ارکان علمی، اجرایی و سیاست‌گذاری اظهار نظر می‌کنند و بر آن‌ها تأثیر می‌گذارند.

وی افزود: متأسفانه امروز می‌بینیم که در صداوسیما آمارهایی در خصوص معادن ارائه می‌شود که درست نیستند، یعنی حتی به‌درستی نمی‌دانند میزان تولید سرب ایران چقدر است. همچنین بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های دولتی بدون این‌که قیمت تمام‌شده سرب مشخص باشد انجام می‌شود. این جایی است که اهمیت وجود تشکل‌ها بیش‌از‌پیش مشخص می‌شود. امروز باید جوان‌ها در این زمینه فعالیت کنند و پایه‌های اصلی قدرت را در این بخش بگذارند تا انجمن‌ها مسیر را برای بخش دولتی مشخص کنند.

نایب‌رئیس انجمن مس ایران یکی از مشکلات فعلی حوزه معدن را نبود اقتصاد آزاد عنوان کرد و افزود: تا زمانی که اقتصاد آزاد نباشد هیچ اتفاق مثبتی رخ نمی‌دهد. متأسفانه تفکر رایج در کشور ما باعث می‌شود که دولت به‌سمت بزرگ شدن می‌رود و بخش خصوصی بی‌نصیب می‌ماند. آزاد نبودن اقتصاد مشکلات زیادی دارد، مثلاً یکی از آن‌ها درباره ماشین‌آلات معدنی است که امروز مستهلک شده‌اند، اما به ما می‌گویند از ماشین‌آلات تولید داخل استفاده کنید که این ماشین‌آلات به دلایل مختلفی جواب‌گوی ما نیستند.

چالش‌های اکتشاف و ضرورت ارتقای فناوری در بخش سرب و روی

علی سه‌دهی رئیس هیئت‌مدیره انجمن معدن‌کاران سرب و روی ایران نیز در این نشست در خصوص چالش‌های اکتشاف معادن سرب و روی ایران گفت: سابقاً تصور می‌شد که ذخایر محدودی از سرب و روی در ایران وجود دارد اما امروز می‌بینیم این ذخایر به مجتمع‌های بزرگ سرب و روی تبدیل شده‌اند و در حال حاضر ۶۰۰ اندیس سرب و روی داریم.

وی افزود: متأسفانه امروز بابت صدور مجوز اکتشاف هزینه‌هایی از ما گرفته می‌شود و دریافت این هزینه در شرایطی است که ممکن است اکتشاف نتیجه‌ای نداشته باشد و معدن‌کار متضرر شود، بنابراین حداقل باید اجازه بدهند که اگر اکتشاف نتیجه‌بخش بود این هزینه را بگیرند.

سه‌دهی با اشاره به مشکلات معدن‌کاران و صنعت‌گران ایران گفت: ما بین ۱۰ یا ۱۵ کشور اصلی دنیا در زمینه داشتن ذخایر معدنی مواد اصلی هستیم. سیستم اکتشاف معادن در ایران سابقه چند هزار ساله دارد، اما امروز نتوانسته‌ایم با فناوری روز پیش برویم.

رئیس هیئت‌مدیره انجمن معدن‌کاران سرب و روی ایران ادامه داد: امروز صنعت‌گران کشور می‌گویند مواد معدنی را صادر نکنید و به ما بدهید. این در حالی است که صنعت‌گر خارجی از تمام مواد معدنی ما استفاده می‌کند اما صنعت‌گر ایرانی فقط بخش‌های با‌کیفیت آن را استفاده می‌کند. عناصر نادر در بعضی از مواد معدنی ما به‌وفور پیدا می‌شود، اما در کشور ما مورد بهره‌برداری قرار نمی‌گیرد. ما به‌دنبال صنعت‌گران خوبی هستیم که تمام این عناصر را از ماده معدنی روی خارج کند و بتواند نقره موجود در سرب را خارج کند، اما متأسفانه در کشورمان این‌طور نیست.

سه‌دهی خاطرنشان کرد: امروز از ما انتظار دارند که ماده معدنی را با قیمت پایین‌تر به صنعت‌گر داخلی بدهیم و صنعت‌گر هم تمام مواد را از آن خارج نکند، این موضوع هیچ منطقی ندارد. البته ما باید صنعت‌گر داخلی را حمایت کنیم اما به شرطی که صنعت‌گر هم تکنولوژی خود را بالا ببرد تا شرایطی ایجاد شود که دیگر صادرات برای معدن‌کار صرفه نداشته باشد. انتظار ما از صنعت‌گران سرب و روی این است که کاری کنند که این مواد معدنی قیمت واقعی خود را پیدا کند تا ما ماده معدنی را جز به صنعت‌گر داخلی ندهیم.

آینده نامطمئن فلز سرب

همچنین علیرضا صدر مدیرعامل مجتمع سرب و روی نخلک در این نشست گفت: چند سال پیش نخلک یک معدن در حال مرگ بود که در آستانه تعطیلی قرار داشت، اما این مجموعه احیا شد و امروز با ذخیره ۵۰ میلیون تنی در این معدن روبه‌رو هستیم.

وی به چالش‌های موجود در حوزه سرب اشاره کرد و گفت: ۸۵ درصد سرب تولیدی در باتری‌های ماشین مصرف می‌شود و امروزه شاهدیم که خودروها به‌سمت استفاده از باتری‌های لیتیومی می‌روند و باتری‌های سربی با باتری‌های لیتیومی جایگزین می‌شوند و قطعاً در سال‌های آینده مصرف باتری سربی کاهش می‌یابد. از سوی دیگر بازیافت باتری‌های سربی با ظرفیت ۹۵ درصد انجام می‌شود، بنابراین آینده درخشانی پیش روی سرب نیست.

صدر افزود: فلز روی در آینده مشکلی نخواهد داشت و همچنان در دنیا مصرف خوبی دارد و به همین دلیل معادنی که هم‌زمان سرب و روی تولید می‌کنند وضعیت خوبی خواهند داشت، اما درباره معادنی که صرفاً سرب تولید می‌کنند مشکل خواهیم داشت. در این شرایط حاکمیت باید کار را برای این معادن تسهیل کند تا هرچه سریع‌تر حداکثر تولید آن‌ها انجام شود تا بحران‌های آتی را نبیند.

وی در پایان گفت: انتظار داریم که دولت به‌لحاظ حقوق دولتی و واردات ماشین‌آلات به تولیدکنندگان کمک کند، اما متأسفانه در چنین شرایطی دولت برای ما پانزده یا بیست درصد عوارض می‌گذارد و این کار می‌تواند معادن را تعطیل کند.

اعتماد به بخش خصوصی، کلید موفقیت معادن

بهنام حسین‌زاده عضو هیئت‌مدیره انجمن سرب و روی نیز راهکار حل مشکلات و چالش‌های حوزه معدن را اعتماد به بخش خصوصی دانست و گفت: نمونه این اعتماد معدن نخلک است که از شرایطی که در آستانه تعطیلی بود، پس از واگذاری به بخش خصوصی احیا شد و در حال حاضر با ظرفیت بالایی مشغول فعالیت است.

وی افزود: فعالیت در معدن بسیار سخت است و همواره از شغل معدنی به‌عنوان سخت‌ترین شغل یاد می‌شود، اما معدن‌کاران ایران از پس این چالش برآمده‌اند و امروز مشکلی از بابت سختی کار معدن نداریم. یکی از مشکلات مهم معدن فشارهای تحریمی است که هر روز بیشتر می‌شود. چالش بعدی نیز مشکلات داخلی است که معدن‌کاران را با انواع ناترازی‌ها و مشکلات متعدد روبه‌رو کرده است و تأمین آب، برق، سوخت، مشکلات محیط‌زیستی، معارضین و… مشکلات جدی فعالیت‌های معدنی در ایران هستند.

اهمیت بهره‌گیری بهینه از ذخایر معدنی

احمد حری عضو هیئت‌مدیره انجمن معدن‌کاران سرب و روی نیز در این نشست تأکید کرد: نسبت ذخایر معدنی در ایران ۸ برابر جمعیت است، یعنی ۱ درصد جمعیت و ۸ درصد ذخایر جهان را داریم و این لطف خدادادی بوده است. هنر ما امروز باید این باشد که از این ذخایر به‌نحو مطلوب استفاده کنیم.

وی افزود: عناصر مختلف جدول مندلیف در کشور ما وجود دارد و هر روز نیز ذخایر و فلزات بیشتری اکتشاف می‌شوند.