چالش های اشتغال پایدار در معادن

با توجه به محروم بودن خراسان جنوبی از لحاظ تنوع صنعت، کمبود مکان‌های گردشگری در راستای توسعه و درآمدزایی، مهم‌ترین صنعتی که می‌تواند در توسعه این استان حائز اهمیت باشد، وجود معادن و ذخائر معدنی است که خوشبختانه در این زمینه این استان جزء استان‌های غنی و مهم محسوب می‌شود. کارشناسان معتقدند سرمایه‌گذاری در این زمینه می‌تواند جایگزین مناسبی برای جبران کمبود اقتصادی در سایر زمینه‌ها باشد.

خاک طلایی خراسان جنوبی پر است از ظرفیت‌های معدنی؛ همانگونه که به تازگی نخستین شمش طلای خراسان جنوبی در معدن طلای شادان شهرستان خوسف استحصال شد و این خاک را طلایی تر کرد، اما در میان تمام این شگفتی‌های طبیعی این استان، مشکلاتی وجود دارد که انگار راه را بر سرمایه گذاری معدنی بسته است. فرسودگی ماشین آلات معدنی باعث کاهش تولیدات معادن شده است و تنها راه ادامه روند تولید در شرایط موجود، تعمیر و تعویض قطعات است. معدن کاران اکنون از این ناهماهنگی در ارائه تجهیزات و ماشین آلات ناراحتند چراکه ظرفیت وجود دارد، اما نبود تجهیزات، روند بهره برداری از این ظرفیت‌ها را کند می‌کند.

سهمی از افزایش حقوق‌ها نداریم

نظر شهابی، کارگر یکی از معادن خراسان جنوبی که ۱۶ سال است در این عرصه فعالیت دارد و از یکی از روستاهای نزدیک معدن هر روز برای کار به این منطقه می‌آید، می‌گوید: حدودا مدت دو ماه است که حقوق کارگران این معدن پرداخت نشده چراکه کارفرما چرخش مالی چندانی ندارد که بتواند از عهده حقوق کارگران برآید.

وی افزود: با گرانی‌های فعلی و این وضعیت حقوق نمی‌توانیم از عهده زندگی خود برآییم؛ روزی ۱۰ ساعت در شرایط سخت کار می‌کنیم اما حقوقمان به اندازه کافی نیست.

این کارگر معدن از عدم افزایش حقوق‌های کارگری گلایه کرد و ادامه داد: اگر به افزایش حقوق‌ها توجه کنند، کارگران با رغبت بیشتری کار خواهند کرد اما اکنون چندین سال است که از این امر خبری نیست.

شهابی با بیان اینکه در هر محیط کاری شرایط خاصی وجود دارد و محیط کاری کارگران نیز از این قاعده مستثنی نیست، تصریح کرد: وقتی از کارفرمایان علت را می‌پرسیم می‌گویند در اقتصاد کشور شرایطی پیش آمده که کارفرما نمی‌تواند مجالی برای اشتغالزایی داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه کارگران با وجود مشکلات و تعویق در پراخت حقوق هیچ زمان شکایتی نکرده و به فعالیت خود برای پیشرفت کشور ادامه می‌دهند، اظهار کرد: از مسئولان می‌خواهیم بیشتر پیگیر مشکلات کارگری باشند تا کارگران نیز بتوانند با آسایش و آسودگی در معادن کار کنند.

این کارگر با بیان اینکه زمانی که پرداخت حقوق کارگران به تاخیر می‌افتد، همه برنامه‌ریزی آن‌ها برای زندگی نیز با مشکل مواجه می‌شود، اظهار کرد: آیا مطالبه کارگران برای پرداخت شدن حقوق به موقع آن هم در شرایط کنونی اقتصاد کشور انتظار زیادی است؛ از طرفی با توجه به شرایطی که این روزها در بازار حاکم است، حقوق کارگران برای تامین مخارج آن‌ها کافی نیست.

چالش‌ها بیش از توسعه

 جواد اسماعیلی که ۲۰ سال از زندگی خود را در معدن گذرانده، می‌گوید: امنیت شغلی نداشته و سال‌هاست در این حوزه فعالیت داریم اما از نظر حقوق سهمی در افزایش‌ها نداریم.

وی با بیان اینکه در شرایط سخت کاری و دوری از تجهیزات، پرداخت نشدن حقوق‌ها بار اضافی بر دوش کارگران است، افزود: کار ما با ماشین آلات فرسوده بسیار سخت است و از طرف هیچ حمایتی از نظر حقوقی در کار ما دیده نمی‌شود و این کار را برای ما سخت کرده است.

این کارگر بیان کرد: وقتی مسئولان از ما هیچ حمایتی از نظر افزایش دستمزد ندارند، چگونه انتظار دارند به سمت توسعه پیش رویم؛ این امر و کمترین حمایت‌ها با پرداخت حقوق به موقع امکان پذیر است.

وی یادآور شد: اعطای تسهیلات به بخش خصوصی و تامین مالی می‌تواند در بخش اشتغال‌زایی برای بومی‌های منطقه باعث ارتقاء سطح اقتصادی و معیشت مردم شود؛ در حالی که در حال حاضر چالش‌ها بیش از توسعه است.

معدن کاران معتقدند شرایط سخت و دشوار در روند کار چون دستمزدهای پایین و نامرتب کارگران معدن، عدم روند مناسب پرداخت تسهیلات و ماشین آلاتی که برای تولید کافی نیستند، جلوی کار و سرمایه گذاری را در این استان گرفته، معدن‌کاران را دلسرد و آن چنان که باید در مقایسه با ظرفیت‌ها استفاده‌ای از خاک زرخیز خراسان جنوبی نمی‌شود.

سال‌ها مشکلات بر همین مدار چرخید 

محمد محمدی، از فعالان حوزه معدن در خراسان جنوبی و کافرمای معدن منیزیت و مرمریت نهبندان نیز گفت: در معادن مشکلات عدیده‌ای وجود دارد که سال‌هاست بر همین مدار می‌چرخد.

وی افزود: یکی از مشکلات حقوق دولتی؛ یعنی مبلغی که از معادن اخذ می‌شود، است؛ این مبلغ به هیچ عنوان عادلانه نیست چراکه ما هم ارز استان‌های دیگر این پول را پرداخت می‌کنیم.

این سرمایه گذار معدن بیان کرد: خراسان جنوبی از همه امکانات به دور است و عادلانه نیست در میان تمام هزینه‌های حمل و نقل و دوری از امکانات مانند دیگر استان‌ها در پرداخت حق دولتی یکسان دیده شود.

وی با بیان اینکه معادن اکنون بیشتر معادن مشکلات مالی دارند، افزود: سهم مالیات و دارایی نسبت نه تنها مرهمی بر زخم نبوده بلکه به مدت مشابه سال گذشته افزایش نیز داشته است.

محمدی ادامه داد: وجود ماشین آلات فرسوده که اکثر معادن به آن دچار هستند، باعث شده که هزینه‌ای گزاف به ما تحمیل شود چراکه نگهداری و کار با این ماشین‌ها سخت است؛ از طرفی هزینه واردات ماشین آلات زیاد بوده و تسهیلات لازم اتخاد نمی‌شود.

سرمایه گذاران راهی برای فرار می‌خواهند 

وی افزود: بیشر ماشین آلات مورد استفاده فرسوده بوده و کارآیی لازم را ندارند و این امر هزینه‌های کار را افزایش می‌دهد؛ پیشنهاد ما برای کاهش هزینه‌ها این است که دولت تسهیلات لازم را برای واردات ماشین آلات در اختیار سرمایه گذار قرار دهد.

سرپرست معدن سنگ گرانیت منطقه شاهکوه نهبندان با بیان اینکه در مجموعه معادن معدن منیزیت و مرمریت نهبندان حدود ۳۰۰ نفر نیروی کاری فعالیت دارند، تصریح کرد: عده‌ای از سرمایه گذاران بومی و اکثر شرکا از مناطق دیگر کشور هستند.

محمدی بیان کرد: با وجود مشکلات مالی و عدم حمایت‌ها دیری نمی‌پاید که سرمایه گذاران انگیزه خود را از دست داده و سرمایه خود را بردارند؛ در حقیقت این افراد اکنون دنبال راه فرار هستند.

.

.

.

.