مدیر ناحیه آهن سازی مطرح کرد:
محدودیت های انرژی ؛ چالش و آفت جدی تولید
در زنجیره تولید شرکت فولاد مبارکه، مدیران و کارکنان نواحی مختلف همانند حلقه های زنجیر به هم پیوسته‌اند و هریک از آن ها با تلاش و تخصص خود، ارزش افزوده خاصی در فرایند ایجاد می‌کنند.
به گزارش پایگاه خبری معدن نامه، در نخستین حلقه این زنجیر سترگ، ناحیه آهن سازی قرار گرفته که پس از معدن، نقطه آغاز تولید انواع محصولات فولادی کشور است؛ جایی که در آن بزرگ ترین کارخانه های تولید آهن اسفنجی دنیا قرار گرفته است. در هفته‌ای که گذشت، داریوش رشیدی، مدیر این ناحیه، میهمان برنامه رادیو فولاد بود و به سؤالات مجری این برنامه چنین پاسخ داد:
چگونه از کیفیت و کمیت پایدار تولید آهن اسفنجی اطمینان حاصل می‌کنید؟ چه معیارهای کلیدی عملکردی برای سنجش در این زمینه دارید؟
فرایند آهن سازی یک فرایند پیوسته است که از معدن شروع می‌شود تا تولید آهن اسفنجی ادامه می‌یابد. زمانی که قرار است کیفیت را تضمین کنیم، تمرکز از ابتدای خط است، یعنی از ورودی مواد اولیه، شامل کنسانتره های نرمه و زبره که از منابع مختلف تأمین می‌شود.
در این خصوص تلاش می‌کنیم با تعریف استانداردهای کیفی، مواد اولیه استاندارد تهیه کنیم. فاکتورهای مختلفی که برای تولید مهم است از بدو ورود پایش و اندازه‌گیری می‌شود و بعد با توجه به ترکیب فیزیکی و شیمیایی مواد ورودی، این مواد در واحد انباشت و برداشت میکس و پایل سازی می‌شود و پارامترها به سطحی از استانداردهای موردنیاز خط گندله‌سازی می‌رسد. نهایتاً این مواد، خوراک واحد گندله‌سازی خواهند بود.
با توجه به اینکه کیفیت محصول نهایی برای ما اهمیت دارد، باید گندله نیز در سطح استاندارد و مشخصات کیفی مناسب قرار داشته باشد. در ابتدای خط، با تنظیم پارامترهای ورودی به گندله‌سازی گندله‌ای تولید می‌کنیم که در واحد احیا بیشترین راندمان و بهره‌وری را داشته باشد.
مواردی مثل استحکام، سولفور، FEO و دانه‌بندی پارامترهایی است که در فرایند تولید گندله اهمیت دارد. در فرایند احیا نیز که از گندله تولیدی استفاده می‌کنند، با آنالیزهای پیوسته، محصول خروجی از نظر کربن و درصد متالیزاسیون چک می‌شود و بعد در بخش کنترل، تنظیمات فرایندی انجام می‌شود تا محصولی که تولید می‌شود مطابق با استانداردهای فولادسازی باشد. در واحد خرازی نیز عمده گندله مصرفی از گندله خریداری‌شده تأمین می‌شود و همین فرایند را دارد. تلاش ما این است که محصول تحویل‌شده به فولادسازی کمترین چالش و بیشترین بهره‌وری را داشته باشد.
جدیدترین پیشرفت ها و تکنولوژی هایی که در فرایند آهن سازی استفاده می‌کنید چیست؟ برنامه‌ای برای استفاده از هوش مصنوعی یا اتوماسیون پیشرفته در کنترل فرایندها دارید؟
با توجه به رویکرد و چشم‌انداز موجود، قطعاً تمام صنایع باید به سمت استفاده از هوش مصنوعی و تحول دیجیتال حرکت کنند تا در بخش‌های کیفی، کمّی و ایمنی بهبود حاصل شود. از طریق هوش مصنوعی، در واحد گندله‌سازی، آنالیز تصویری، خروجی دیسک‌ها و دانه‌بندی گندله خام انجام می‌شود و بر اساس خروجی این آنالیز، تنظیمات لازم روی دیسک‌ها از نظر رطوبت و میزان شارژ کنستانتره صورت می‌گیرد.
پروژه دیگری در حوزه پیش‌بینی فرایند تولید در واحدهای احیا در دست اقدام است تا بتوان بر اساس الگوریتم‌های مختلف، پارامترهای فرایندی را تنظیم و بهترین محصول را تولید کنیم و در این راستا از پروژه اجراشده در مجتمع سبا و نتایج آن استفاده خواهیم کرد.
درخصوص عیب‌یابی و پارگی نوار نقاله‌ها نیز پروژه‌ای داریم که با استفاده از آنالیز تصویری، خرابی نوارها را پیش‌بینی می‌کند تا اقدامات پیشگیرانه انجام شود. پروژه‌ای تحقیقاتی با مرکز تحقیقات در مورد تکنولوژی احیا مستقیم بر اساس فولاد سبز و استفاده از هیدروژن نیز در دست اجرا داریم.
چه راهکارهایی برای افزایش بهره‌وری انرژی و کاهش هزینه‌ها در دستور کار دارید؟
آهن‌سازی از واحدهایی است که مصرف گاز و آب زیادی دارد، چون در فرایند احیا مستقیم، گاز به‌عنوان ماده اولیه استفاده می‌شود. در سال‌های گذشته، افزایش هزینه‌های انرژی تأثیر منفی در سودآوری شرکت‌ها داشته و موجب افزایش قیمت تمام‌شده آهن اسفنجی شده است. امیدواریم سیاست‌های کلی دولت در راستای حمایت از تولیدکننده باشد و مزیت‌های اقتصادی تولید فولاد در داخل کشور حفظ شود.
برای کاهش مصرف گاز برنامه‌هایی داریم که مصرف را نسبت به سال گذشته حدود 5 درصد کاهش می‌دهد و پروژه دیگری در حال برنامه‌ریزی است که در دوره محدودیت گاز با مدیریت بهره‌برداری مدول‌های احیا، بیشترین راندمان را از ظرفیت گاز اختصاصی داشته باشیم و تولید را در حداکثر ظرفیت نگه داریم.
درراستای نگهداری و پایداری تجهیزات چه اقداماتی صورت گرفته است؟
با توجه به محدودیت‌های انرژی، شات‌دان سالانه یکی از مگامادول‌های خرازی انجام شد و بهینه‌سازی‌های خوبی صورت گرفت. تعویض کاتالیست و لوله‌های ریفورمر با افزایش قطر به 11 اینچ انجام شد و ظرفیت این مدول حدود 10 تن افزایش پیدا کرد. این مدول آماده شده تا در فصل محدودیت گاز با حداکثر ظرفیت تولید کند.
در حوزه تعمیر و نگهداری، برنامه این است که در زمان‌های نبود محدودیت تولید، از حداکثر ظرفیت استفاده کنیم و تعمیرات برنامه‌ریزی‌شده را به دوران محدودیت منتقل کنیم. در حین فرایند تولید هم با برنامه‌ریزی و تعمیرات دوره‌ای طبق استانداردها، سعی می‌کنیم تجهیزات را در حداکثر آمادگی نگه داریم.
مدیریت ضایعات و دورریزها چگونه انجام می‌شود؟
معمولاً در حین فرایند تولید، ضایعات پدید می‌آید و برنامه ما این است که میزان ضایعات را به حداقل برسانیم. کنترل فرایند و بهبود مواد ورودی می‌تواند در کاهش ضایعات مؤثر باشد.
واحدی به نام بازیابی ضایعات ناحیه آهن سازی احداث شده تا ضایعاتی که در حال تولید است یا ضایعاتی که در سال‌های قبل تولید شده به‌صورت ماهیانه سرند شود و به چرخه تولید برگردد. در حال حاضر میزان برگشت این مواد ماهانه 20 هزار تن است و برنامه داریم که این میزان به 40 هزار تن افزایش یابد و سالانه حدود 500 هزار تن از ضایعات دپوشده قبل را به چرخه تولید بازگردانیم.
چگونه به تقویت و حفظ نیروی انسانی متعهد و متخصص می‌پردازید؟
در نیروهای رده کارشناسی، ما با حمایت‌های معاونت سرمایه‌های انسانی کمبودی احساس نمی‌کنیم و نیازهایمان را با توجه به بازنشستگی کارکنان اعلام کرده‌ایم و امیدواریم با رویکرد جدید معاونت سرمایه‌های انسانی برای تخصیص نیروهای متخصص و آموزش‌دیده به نواحی، بتوانیم در دوره‌های آتی کمبودهای جزئی را جبران کنیم. در حوزه آموزش ما پروفایل آموزشی کارکنان را بازنگری کرده‌ایم و آموزش‌های کارکنان به‌صورت دوره‌ای در حال انجام است.
در بحث استفاده از افراد باتجربه و آموزش حین کار اقداماتی انجام شده و شرکت در دوره‌های آموزشی و مشارکت در سفرهای داخلی و رویدادهای آموزشی هم همیشه جزو برنامه‌ها بوده است.
کار مثبت دیگری که انجام شده ایجاد اتاق «حال خوب» به همت واحد آموزش در ناحیه آهن سازی بودهاست. در این برنامه، هفته‌ای یک یا دو روز اساتید حوزه روان‌شناسی در این اتاق حضور می‌یابند و کارکنان از مشاوره و راهنمایی‌های این اساتید بهره می‌برند.
در حوزه محیط زیست چه اقداماتی درراستای کاهش آلایندگی ها و بهبود عملکرد زیست‌محیطی انجام شده است؟
نصب دو دستگاه غبارگیر جدید در بخش احیا مستقیم به همراه مجموعه کلاریفایر و پروژه در دست اجرای غبارگیر در واحد انباشت برداشت، در مسیر بهبود شرایط زیست‌محیطی حرکت کردیم. همچنین بیش از 40 غبارگیر در ناحیه وجود دارد که با تعمیرات و نگهداری و آماده به‌کار بودن آن‌ها شرایط غبار را در ناحیه کنترل می‌کنیم.
چه طرح‌ها و پروژه‌های توسعهای در دست اجرا دارید؟
نصب چهار دیسک جدید در واحد گندله‌سازی، احداث تیکنر جدید در واحد گندله‌سازی، پروژه احداث خردایش واحد گندله‌سازی، پایلوت پلنت جدید واحد گندله‌سازی، پروژه افزایش ظرفیت مادول F واحد احیا مستقیم، پروژه احداث سیستم‌های سولفورزدا گاز فرایند در واحد احیامستقیم شماره 1، پروژه ارتقای اتوماسیون مادول F و چندین پروژه دیگر در حوزه افزایش کیفیت و کمیت ناحیه آهن‌سازی در دست اجرا داریم.
درباره همکاری بین ناحیه آهن سازی و فولادسازی توضیح دهید.
در واقع ناحیه آهن‌سازی و فولادسازی یک ناحیه هستند که در دو جبهه فعالیت می‌کنند. تعامل ما به گونه‌ای است که بتوانیم نیازهای فولادسازی را، چه از نظر کمّی و چه کیفی، تأمین کنیم. برگزاری جلسات دوره‌ای برای اطلاع از نیازهای هر دو ناحیه و همچنین ارتباطات مجازی به‌صورت دائم برای رفع اشکالات و مطرح کردن موضوعات مختلف، همکاری و تعامل ما را افزایش داده است. نهایت سعی ما این است که یک تولید اقتصادی، کیفی و بهینه تحویل فولادسازی دهیم.
ناحیه آهن‌سازی چه نقشی در زنجیره ارزش فولاد مبارکه دارد؟
آهن سازی در تولید آهن اسفنجی به‌عنوان ماده اولیه ذوب برای فولادسازی نقش مؤثری دارد و اگر محصول آهن سازی از نظر کمّی و کیفی مورد تأیید نباشد، تولید فولادسازی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. در زنجیره از سنگ تا رنگ، ناحیه آهن سازی بخشی است که ارزش افزوده خوبی برای فولاد مبارکه دارد و هرقدر ما بتوانیم از ظرفیت موجود ناحیه بهتر استفاده کنیم،
در زنجیره تولید فولاد نقش پررنگ تری خواهیم داشت و نهایتاً سود بیشتری حاصل می‌شود؛ اما متأسفانه محدودیت ها یک چالش و آفت جدی تولید است و باعث کاهش بهره‌وری می‌شود. سال گذشته تقریباً 35 درصد از ظرفیت ما بی‌استفاده ماند و ضریب بهره‌برداری از خطوط احیامستقیم در ناحیه آهن‌سازی حدود 65 درصد بود که این مقدار، هزینه تولید ازدست‌رفته زیادی را به شرکت فولاد مبارکه تحمیل می‌کند.
