ذوب آهن اصفهان در مسیر تحول " "
” آیا ذوب آهن بار دیگر از دل بحران برخاسته و تاریخ ساز خواهد شد؟ “
مارال کاظمی- ذوب آهن اصفهان تنها یک کارخانه فولاد نیست؛ بلکه روایت نیم قرن صنعتی شدن ایران و نماد مادر صنعت فولاد کشور است. نسلی از مهندسان و کارگران در دل این مجموعه پرورش یافتند و سازه های بی شماری بر پایه محصولات آن شکل گرفت.
به گزارش پایگاه خبری معدن نامه، میراثی که همواره بخشی از حافظه صنعتی و هویت اقتصادی ایران بوده است.امروز اما این میراث بزرگ در بزنگاهی حساس ایستاده است. کاهش تولید، زیان سنگین و فشار هزینه های انرژی و مواد اولیه، نشانه های آشکاری از بحرانی ساختاری هستند که ادامه مسیر گذشته را نا ممکن کرده اند. پرسش کلیدی اینجاست؛ آیا ذوب آهن می تواند با اصلاحات مدیریتی و الهام از تجربه های جهانی بار دیگر به جایگاه راهبردی خود بازگردد، یا باید شاهد عقب نشینی این مجتمع عظیم صنعتی از صحنه ی رقابتی فولاد باشیم؟
بحران در قلب صنعت “”
ذوب آهن اصفهان امروز با اعدادی مواجه است که زنگ خطر را به صدا درآورده اند. تولید این شرکت در چهار ماهه نخست ۱۴۰۴ حدود ۲۷ درصد کاهش داشته و فروش نیز نزدیک به ۲۰ درصد افت کرده است. زیان خالص بهار به بیش از ۲۴۶۸ میلیارد تومان رسید؛ رقمی که ۲۵ درصد بیشتر از سال قبل است. این اعداد خشک و بی روح نیستند؛ بلکه نشان می دهند یکی از بزرگترین سرمایه های صنعتی کشور در چرخه ای از زیان گرفتار شده است.اما بحران ذوب آهن صرفاً کاهش تولید یا افزایش زیان نیست؛ موضوعی عمیق تر در میان است؛ ساختاری فرسوده، هزینه های سنگین انرژی و وابستگی به مواد اولیه وارداتی که ادامه مسیر را دشوار کرده اند. در چنین شرایطی، پرسش اصلی این نیست که زیان چقدر است؟ بلکه این است که آیا می توان این شرکت ریشه دار را از باتلاق زیان دهی مزمن بیرون کشید و به موتور محرک صنعت فولاد بازگرداند؟
تجربه های جهانی نشان داده اند که چنین بحران هایی می توانند سرآغاز بازسازی و نوسازی باشند، نه پایان راه. بنابراین، بحران امروز ذوب آهن بیش از آنکه پایان یک داستان باشد، شاید آغاز فصلی تازه برای این میراث صنعتی ایران باشد.
نگاهی به جهان؛ تجربه های موفق “”
در سراسر جهان، شرکت هایی که شرایط مشابه ذوب آهن را تجربه کرده اند، با اصلاحات جدی و نوسازی توانسته اند بحران را پشت سر بگذارند.
برای نمونه، کارخانه فولاد تمیرتائو در قزاقستان، در دهه 1990 در آستانه تعطیلی قرار داشت؛ کاهش شدید تقاضا و فرسودگی تجهیزات آن را به لبه ورشکستگی کشانده بود، اما مدیران با نوسازی فناوری، کاهش هزینه ها و تمرکز بر بازارهای صادراتی توانستند این غول فولادی را دوباره به سودآوری برگردانند.
در بریتانیا، کارخانه بریتیش استیل در دهه 1980 با بحران شدیدی مقابله شد؛ کاهش تقاضای داخلی و فشار رقابت جهانی، شرکت را تهدید می کرد، اما با اصلاح ساختار مالی و تمرکز بر تولید محصولات خاص و خصوصی سازی، مسیر بازگشت هموار شد.
در آمریکا، شرکت فولاد یو اس با هجوم واردات ارزان از آسیا و کاهش رقابت پذیری مواجه شد؛ بازسازی خطوط تولید، تمرکز بر فولاد ویژه و توسعه بازارهای صادراتی آن را از سقوط نجات داد. و در ژاپن، شرکت نیپون استیل پس از بحران اقتصادی دهه 1990، با ادغام واحدها و تمرکز بر تولید فولادهای خاص برای صنایع خودرو و الکترونیک توانست دوباره به جمع تولید کنندگان برتر جهان بازگردد.
این روایت ها نشان می دهند که بحران های شدید، حتی در مقیاس جهانی، پایان راه نیست؛ بلکه نقطه شروع بازسازی و تحول است و هر کارخانه ای که اراده و جسارت برای اصلاح داشته باشد، می تواند از دل دشوارترین شرایط، آینده ای پایدار و تاب آور بسازد.
پاسخ داخلی؛ از تجربه تا تحول مدیریتی “”
ذوب آهن اصفهان در گذشته نیز طعم بحران را چشیده است. در دهه ۱۳۸۰، این شرکت با چالش های اقتصادی و صنعتی جدی روبه رو بود. در آن دوران، مدیرعامل وقت؛ دکتر بهرام سبحانی با بهره گیری از توان داخلی و بومی سازی فناوری های کلیدی، از جمله ساخت قطعات استراتژیک مانند رینگ و مخروطی کنورتور شماره دو فولاد سازی، توانست وابستگی به واردات را کاهش داده و تاب آوری تولید را افزایش دهد.
همچنین در سال ۱۴۰۰ این شرکت با هدایت منصور یزدی زاده که هم اکنون رئیس هیأت مدیره ذوب آهن اصفهان است ، رکورد جدیدی در سودآوری ثبت کرد .این تجربه ها نشان داد که با اصلاح ساختار مالی و تمرکز بر بهره وری، می توان از دل بحران، مسیر بازسازی را گشود.اما امروز، با ورود هیئت مدیره و مدیرعامل جدید در ۹ ماه گذشته، فصل تازه ای در تاریخ ذوب آهن آغاز شده است.
در شرایطی که شرکت با زیان انباشته و کاهش تولید مواجه بود، مدیریت جدید با رویکردی جسورانه و راهبردی، برنامه ای عملیاتی برای نجات شرکت تدوین کرد.در گام نخست، خطوط تولید و هزینه ها مورد بازبینی قرار گرفتند و نقاط آسیب پذیر شناسایی شدند. اقداماتی چون تولید کک داخلی، کاهش مصرف زغال وارداتی، بهینه سازی فرآیندهای نورد، کاهش ضایعات و حذف هزینه های غیرضروری تبلیغات، در دستور کار قرار گرفت تا منابع محدود شرکت صرف توسعه تولید و فعالیت های حیاتی شود.
مهندس سید اردشیر افضلی، مدیرعامل ذوب آهن، در آخرین نشست خبری خود گفت:
راهبرد ما کاهش هزینه ها و توسعه محصولات است و سرمایه انسانی ذوب آهن بدون تغییر باقی می ماند.او همچنین تأکید کرد که تمامی سفارش ها و قطعات مورد نیاز خطوط تولید در داخل شرکت تأمین می شوند و تولید ترکیبی با کوره بلند و قوس الکتریکی، سودآوری و انعطاف تولید را افزایش داده است.
نتیجه این رویکرد، در عملکرد عملیاتی شرکت نیز نمایان شده است. کارکنان پرتلاش کارگاه نورد ۳۰۰ ذوب آهن، روز سی ام شهریورماه ۱۴۰۴موفق شدند رکورد تولید ۵۵۵ تن میلگردN28 به روش ترمکس و با ذوب STM5 را ثبت کنند و برگ زرینی در دفتر افتخارات این مجموعه ی صنعتی رقم بزنند.
این اقدامات نشان می دهند که مدیریت جدید، با الهام از تجربه های گذشته و نگاهی آینده نگر، توانسته صدایی تازه به ذوب آهن ببخشد؛ صدایی که امید، تاب آوری و تحول را در هم آمیخته و مسیر بازگشت این مجتمع عظیم صنعتی به جایگاه راهبردی خود را هموار کرده است.
مسیرهای نجات؛ از بحران تا تحول ” “
ذوب آهن اصفهان، با میراث صنعتی عظیم و نقش کلیدی در اقتصاد ایران، امروز در نقطه ای حساس ایستاده است. اما تاریخ این شرکت نشان داده است که حتی از دل بحران های عمیق، می توان فرصتی برای تحول ساخت. مسیر نجات، ترکیبی از الهام از تجربه های جهانی و اقدامات بومی هوشمندانه است.تنوع بخشی هوشمندانه به تولید؛ حرکت به سمت تولید محصولات جدید، علاوه بر افزایش ارزش افزوده، افق های تازه بازار را می گشاید.
گسترش بازار های صادراتی؛ هدف گیری بازارهای منطقه ای مانند عراق، افغانستان، آسیای میانه و شرق آفریقا، فرصت هایی هستند که ذوب آهن می تواند با استراتژی‌های هوشمندانه فروش و ایجاد دفاتر منطقه ای از آن بهره ببرد.
سرمایه گذاری فناورانه و نوآوری؛ نوسازی خطوط تولید با فناوری های کم مصرف و دیجیتال سازی فرآیندها، بهره وری و کیفیت را افزایش می دهد و مسیر رقابت پذیری جهانی را هموار می کند.
اصلاح ساختار حکمرانی و مالی؛ چابک سازی تصمیم گیری، بازنگری در مدل مالکیتی و کاهش وابستگی به ساختارهای کند، امکان سرمایه گذاری هدفمند و واکنش سریع به تغییرات بازار را فراهم می کند.
همکاری با دانشگاه ها و مراکز پژوهشی؛ ایجاد اکوسیستم نوآوری با دانشگاه ها، مراکز دانش بنیان و استارتاپ‌ها، راه حل‌های بومی برای مشکلات تولید ارائه می دهد و تاب آوری ذوب آهن را در دل ایران بومی سازی می کند.
با اجرای این مسیرها و بهره گیری از تجربه های جهانی و اقدامات بومی، ذوب آهن اصفهان می تواند در زمره ی شرکت هایی قرار گیرد که از زیان، سود و از شکست، پیروزی رقم زده اند.
ققنوس فولاد در آستانه برخاستن ” “
ذوب آهن اصفهان در تاریخ حیات خود بارها از بحران های بزرگ عبور کرده و امروز نیز در نقطه ای حساس ایستاده است. سرنوشت این شرکت می تواند تعیین کننده آینده صنعت فولاد ایران باشد.
همان گونه که لاکشمی میتال گفته است:
در صنعت فولاد، هیچ کارخانه ای واقعاً شکست نمی خورد؛ مگر آنکه از بازسازی آن صرف نظر کنیم.
ذوب آهن، با بهره گیری از تجربه های جهانی و تجربه بومی، می تواند بار دیگر ققنوسی باشد که از دل خاکستر، آینده ای پایدار و تاب آور برای فولاد ایران بنا کند.
ذوب‌آهن اصفهان، ایستادگی را در بطن خود دارد؛ همان گونه که در روزهای سخت جنگ تحمیلی عراق، به عنوان تنها تولید کننده فولاد کشور، زیر بمباران موشک ها مقاومت کرد و از پا نیفتاد. امروز نیز در این بزنگاه تاریخی، می تواند بماند و مسیر تاب آوری را ادامه دهد. اگر دولت، مدیران و متولیان صنعت فولاد بخواهند که این میراث عظیم صنعتی حفظ و شکوفا شود.
ذوب آهن، با تلفیق تجربه های جهانی، اقدامات بومی و تصمیم های جسورانه، آماده است تا نام خود را در تاریخ شرکت هایی ثبت کند که از سختی ها، قدرت و از بحران ها، موفقیت آفریدند.
