دبیر انجمن زغال سنگ ایران مطرح کرد:
نقش ناچیز کوره بلند در تولید فولاد ایران/ تنها ۱۵ درصد تولید فولاد به زغال سنگ متکی است
با وجود نقش کلیدی زغال سنگ در تولید فولاد در سطح جهانی، سهم روش کوره بلند در ایران تنها حدود ۱۵ درصد است این در حالی است که بیش از ۸۰ درصد فولاد کشور با روش احیای مستقیم و با تکیه بر گاز طبیعی تولید می‌شود؛ مسیری که در شرایط ناترازی انرژی ، چالش های جدی برای صنعت فولاد ایران ایجاد کرده است.
به گزارش پایگاه خبری معدن نامه، «سعید صمدی» دبیر انجمن زغال سنگ ایران درباره طرحی که در مجلس برای تصویب قانون جامع معادن زغال سنگ ارائه شده، اظهار کرد: در حال حاضر این موضوع در ابتدای مسیر خود قرار دارد و تنها به صورت کلی به آن پرداخته شده است؛ برخی جزئیات نیز مطرح شده، اما هنوز به طور کامل وارد مباحث دقیق‌تر آن نشده‌اند.
وی افزود: از یک سو، ما از چنین طرح‌هایی استقبال می‌کنیم، چرا که در هر صورت تلاش‌هایی برای حمایت از معادن زغال سنگ صورت می‌گیرد، اما از سوی دیگر، این طرح یک سری ضوابط، الزامات و تکالیفی را برای معادن زغال سنگ در نظر گرفته که بسیاری از آنها عملاً قابلیت اجرایی ندارند.
صمدی ادامه داد: امیدواریم در ادامه مسیر، این طرح پخته‌تر شود و در نهایت به خروجی مثبتی منجر گردد البته در خصوص جزئیات این طرح، با انجمن زغال سنگ مشورت خاصی صورت نگرفته و ما تنها پس از مدتی از وجود چنین موضوعی مطلع شدیم.
صمدی در ادامه گفت‌و‌گو درباره وضعیت صنعت زغال سنگ در سال جاری اظهار داشت: با روند کنونی کشور و سیاست‌های دولت، شرایط همانند سال گذشته خواهد بود و تغییری در وضعیت ایجاد نخواهد شد حتی به نظر می‌رسد روند نزولی تولید ادامه خواهد داشت؛ به‌عنوان نمونه، تولید کنسانتره زغال سنگ در سال ۱۴۰۲ حدود ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تن بود، اما در سال ۱۴۰۳ این عدد به حدود ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تن رسید، یعنی کاهشی بیش از ۲۰ درصد.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به تداوم وضعیت فعلی و عدم اتخاذ تصمیمات مؤثر در راستای بهبود صنعت زغال سنگ، نمی‌توان انتظار داشت که مشکلات موجود مرتفع شوند و در شرایط کنونی، تنها نقطه امید، بحران ناترازی انرژی در کشور است؛ بحرانی که ممکن است آن چنان فشار مضاعفی بر بخش‌های مختلف وارد سازد که در نهایت سیاست‌گذاران را ناگزیر به اتخاذ رویکردی جدی‌تر، منطقی‌تر و اصولی‌تر نسبت به زغال سنگ و سایر صنایع نماید.
وی ادامه داد: در حوزه تولید فولاد نیز با مشکلات ناشی از کمبود گاز و برق مواجهیم؛ عمده تولید فولاد کشور به روش احیای مستقیم انجام می‌شود که وابسته به گاز طبیعی است. بنابراین اگر از زغال سنگ استفاده می‌شد، این بحران‌ها طبیعتا به این شکل وجود نمی‌آمد چرا که در سیستم مبتنی بر زغال سنگ، مصرف گاز صفر و مصرف برق نیز بسیار ناچیز است.
وی درباره سهم روش کوره‌بلند در ایران گفت: در حال حاضر تنها حدود ۱۵ درصد از تولید فولاد در کشور از طریق کوره‌بلند انجام می‌شود. این روش تنها در دو مجموعه «ذوب‌آهن اصفهان» و «فولاد زرند ایرانیان» به صورت عمده به کار گرفته می‌شود. در برخی نقاط دیگر نیز استفاده‌های پراکنده و ناچیز از زغال سنگ وجود دارد.
وی توضیح داد: ما دو روش اصلی برای تولید فولاد از سنگ آهن داریم: نخست، روش کوره‌بلند که بیش از ۸۰ درصد تولید فولاد دنیا با این روش صورت می‌گیرد و در آن از زغال سنگ استفاده می‌شود؛ این روش اقتصادی‌تر، کیفیت نهایی فولاد بالاتر و امکان استفاده از انواع مختلف سنگ آهن را نیز داراست.
صمدی ادامه داد: روش دوم، احیای مستقیم است که در آن به جای زغال سنگ، از گاز طبیعی برای احیای سنگ آهن استفاده می‌شود؛ این روش محدود است و تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد تولید جهانی فولاد را شامل می‌شود، همچنین احیای مستقیم هزینه تمام‌شده بسیار بالاتری دارد و مصرف برق آن نیز زیاد است.
وی درباره سهم روش کوره‌بلند در ایران گفت: در حال حاضر تنها حدود ۱۵ درصد از تولید فولاد در کشور از طریق کوره‌بلند انجام می‌شود؛ این روش تنها در دو مجموعه «ذوب‌آهن اصفهان» و «فولاد زرند ایرانیان» به صورت عمده به کار گرفته می‌شود. در برخی نقاط دیگر نیز استفاده‌های پراکنده و ناچیز از زغال سنگ وجود دارد.
وی افزود: در ایران، روش احیای مستقیم پس از انقلاب اسلامی رواج یافت، در حالی که پیش از آن، عمدتاً از روش کوره بلند استفاده می‌شد؛ لازم به ذکر است که در طبیعت، آهن به صورت اکسید آهن وجود دارد؛ یعنی ترکیبی از آهن و اکسیژن و برای تولید فولاد، باید اکسیژن از سنگ آهن جدا شود که به این فرآیند “احیا” گفته می‌شود.
وی تصریح کرد: بهترین روش برای این کار، استفاده از کربن است تا اکسیژن با آن ترکیب شود و به صورت دی‌اکسیدکربن خارج گردد. این کربن از زغال سنگ تأمین می‌شود البته استفاده از گاز نیز ممکن است، اما در شرایط فعلی کشور، تولید گاز کاهش یافته و مصرف برق در فرآیند‌های بعدی نیز بالاست.
صمدی ادامه داد: در گذشته، ایران هفتمین تولیدکننده فولاد در دنیا بود، اما اکنون به رتبه دهم سقوط کرده است و در صورت ادامه روند کنونی، این افت ادامه خواهد داشت.
صمدی با اشاره به موضوع سه نرخی شدن قیمت گازوئیل تصریح کرد: هم‌اکنون بحث‌هایی پیرامون سه‌نرخی شدن قیمت گازوئیل مطرح شده است؛ بسیاری از صنایعی که پیش‌تر گازوئیل را با نرخ ۳۰۰ تومان دریافت می‌کردند، ممکن است در آینده آن را با قیمت صنعتی تهیه کنند که هنوز نرخ نهایی آن مشخص نیست، مذاکراتی در حال انجام است که در آن از زغال سنگ به عنوان جایگزین استفاده شود.
صمدی همچنین درباره تأثیر افزایش قیمت گازوئیل بر بخش صنعت اظهار داشت: اگر نرخ گازوئیل از ۳۰۰ تومان به ۲۰ هزار تومان برسد، این عدد افزایشی حدود ۷۰ تا ۸۰ برابری خواهد داشت و طبیعتاً تأثیر بسیار شدیدی بر بخش صنعت خواهد گذاشت.
وی در پایان گفت: در حال حاضر باید منتظر ماند و دید که دولت چه تصمیمی اتخاذ خواهد کرد، چرا که هنوز اطلاع‌رسانی رسمی در این خصوص صورت نگرفته است، اما با توجه به شرایط موجود، به نظر می‌رسد کشور چاره‌ای جز واقعی‌سازی قیمت انرژی نخواهد داشت.
اقتصاد آنلاین
