نقش صنایع فولاد در تامین برق نیروگاهی کشور/ کدام یک از فولادسازان به تعهدات شان عمل کرده اند؟

به گزارش پایگاه خبری معدن نامه، طبق آمارهای رسمی، ارزش افزوده صنعت فولاد سالانه به 20 میلیارد دلار می رسد و صنایع فولادی برای ایجاد این میزان ارزش افزوده، سالانه 20 میلیارد کیلووات ساعت برق مصرف می کنند. وجود ظرفیت نیروگاهی 6 هزار مگاواتی در صنعت فولاد، شرکت های بزرگ خصوصی و شبه دولتی در این حوزه را برای تولید برق و کاهش بار انرژی از روی دوش دولت ترغیب می کند.

کمبود منابع انرژی و قطع برق طی سال های اخیر به یکی از چالش های بزرگ صنایع به ویژه صنایع انرژی بَر مانند فولاد تبدیل شده است. البته قطعی گاز در زمستان هم دردسر دیگری برای صنایع تولیدی محسوب می شود که بر میزان تولید، فروش و صادرات شان تاثیر منفی می گذارد. بر همین اساس و برای تامین بخشی از برق مورد نیاز صنایع، پاییز سال 1400 دولت سیزدهم به چاره اندیشی افتاد و با همکاری وزارت صنعت، نیرو و صنایع فولادی، تفاهمنامه ساخت 14 نیروگاه حرارتی را با ظرفیت 10 هزار مگاوات برق به امضا رساند.

به این ترتیب، تفاهمنامه ساخت 14 نیروگاه برق حرارتی در 19 مهر 1400 درحالی امضا شد که قرار بود با سرمایه گذاری شرکت های بزرگ صنعتی، معدنی و فولادی کشور، 10 هزار مگاوات برق طی 4 سال وارد شبکه سراسری شود و تا سال 1404 این شرکت ها 14 واحد نیروگاهی معادل 12469 مگاوات برق را وارد شبکه سراسری کنند.

حالا با گذشت حدود دو سال از انعقاد تفاهمنامه مذکور و در آستانه سومین سال مسئولیت دولت سیزدهم، نه تنها هیچ یک از صنایع فولادی و معدنی که مکلف و متعهد به ساخت نیروگاه شده اند، هنوز یک واحد نیروگاه مورد نظر را به اتمام نرسانده اند، بلکه برخی از شرکت های متعهد که تفاهمنامه امضا کرده اند، طرح اجرایی برای احداث نیروگاه برق حرارتی در واحدهای خود ندارند. البته حساب شرکت مادرتخصصی توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه، میدکو را باید از سایر فولادسازان جدا کرد که در انتهای این نوشتار، توضیح داده شده است.

در چنین شرایطی، اخیرا توافق دیگری نیز میان انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با وزارت نیرو مبنی بر احداث ۵ هزار مگاوات نیروگاه جدید توسط بخش خصوصی فولاد انجام شده، در حالی که تفاهمنامه قبلی هنوز به سرانجام نرسیده است.

با نگاهی به آمارهای منتشر شده از سوی فولادسازان، اعمال محدودیت و قطع برق در واحدهای تولید فولاد در پروسه یک هفته تا 10 روز، بیش از 3000 میلیارد تومان کاهش تولید و ارزش محصولات را درپی دارد و خسارت های سنگینی را به صنایع فولادی وارد می کند. پیامدهای این خسارت های سنگین افزون بر صنایع، دامنگیر سهامداران و حتی دولت است و کاهش تولید، صادرات و ارزآوری این صنعت را تحت الشعاع قرار می دهد. کاهش ارزآوری در سال هایی که کشور با تحریم های نفتی روبروست و سیاست کاهش اتکا به صادرات نفت را در پیش گرفته است، روی بودجه سالانه تاثیر می گذارد و کسری بودجه را تشدید می کند.

بنابراین و با توجه به خسارت های وارد شده به صنعت فولاد و همچنین اقتصاد غیر نفتی کشور، برنامه ایجاد ظرفیت ۱۰ هزار و ۵۳۶ مگاواتی برق با همکاری فولادسازان در فاز نخست به اجرا در آمد و در فاز دوم نیز تولید 5 هزار مگاوات برق توسط بخش خصوصی و صنایع فولادی در دستور کار قرار گرفت اما همان گونه که ذکر شد، هنوز هیچ یک از شرکت های مذکور نتوانسته اند واحد نیروگاه های خود را به مرحله بهره برداری برسانند و برق تولیدی را وارد شبکه سراسری کنند، زیرا احداث نیروگاه برق به زیرساخت ها و تجهیزات زیادی نیاز دارد و سرمایه گذاری واحدهای صنعتی و معدنی با هدف تامین برق پایدار نیازمند سرمایه گذاری های بزرگی است.

با نگاهی به برنامه های ساخت نیروگاه توسط واحدهای صنعتی و معدنی طی سال های اخیر، می توان امیدوار بود که تا یکی دو سال آینده بخشی از برق مصرفی صنایع توسط شرکت ها تولید خواهد شد و کمبود برق به ویژه در فصل تابستان به حداقل خواهد رسید. به این ترتیب، مشکل کاهش تولید، فروش و صادرات واحدهای صنعتی و معدنی و فولادسازان نیز رفع خواهد شد.

با این تفاسیر می توان چنین استنتاج کرد که با گذشت حدود 2 سال از امضای تفاهمنامه ساخت نیروگاه توسط شرکت های بزرگ صنعتی، معدنی و فولادی کشور، هنوز هیچ شرکتی نتوانسته است به تعهدات خود در این زمینه به صورت کامل عمل کند. این در حالی است که شرکت مادرتخصصی توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه، میدکو، به رغم این که در میان 14 شرکت فولادی -که برای ساخت نیروگاه برق حرارتی متعهد شده اند- قرارداد ندارد و تعهدی در این زمینه نداده، اما در سال 1401 توانسته است با استفاده از توان داخلی شرکت های زیرمجموعه خود یک واحد نیروگاهی 450 مگاواتی سیکل ترکیبی مدرن را احداث و به شبکه سراسری متصل کند. این واحد نیروگاهی دارای تکنولوژی توربین کلاس F با راندمان 58/4 است و شرکت FATA ایتالیا تکنولوژیست و پیمانکار این طرح محسوب می شود که با مشارکت شرکت مانا اجرا شده و شرکت معیارصنعت خاورمیانه مشاور پروژه بوده است.

به این ترتیب، میدکو بدون کمک گرفتن از شرکت های پیمانکار مجری ساخت نیروگاه مانند شرکت مپنا توانسته است تمامی مراحل طراحی، ساخت، واردات تجهیزات و راه اندازی نیروگاه 450 مگاواتی خود را اجرا کند. این پروژه با حضور ابراهیم رییسی، رییس جمهوری در سال گذشته به بهره برداری رسید. بر همین اساس، میدکو را باید تجلی کامل صنعت فولاد کشور در اجرای شعارهای خودکفایی، افزایش تولید، اشتغالزایی و دانش بنیان دانست.

مولود غلامی- روزنامه نگار اقتصادی

.

.

.

.

.