واکاوی مشکل تامین قطعات صنعت فولاد در استان کرمان

دکتر سینا زینلی، مدیرعامل شرکت جهان صنعت پویا در گفتگو با معدن نامه به واکاوی مشکل تامین قطعات صنعت فولاد در استان کرمان پرداخت و گفت: دغدغه اصلی و از مشکلات عمده این صنعت در استان کرمان عدم توانمندی صنایع پایین‌دستی است. در استان کرمان شرکت های بزرگی همچون گل گهر، مس سرچشمه و شرکت های بزرگ فولادی و مسی وجود دارند اما تقریباً بیش از 70 درصد قطعات ساختنی صنعت فولاد استان کرمان  از خارج استان و توسط اصفهان، تهران و یزد تامین می شوند این معضل بزرگی است که باعث غفلت از درآمد زایی و اشتغال پایدار در استان کرمان شده است.

عضوهیئت‌مدیره شرکت گهر خدمات سیرجان در ادامه افزود: تکنولوژی و ماشین آلات این حوزه اکثراً از کشورهای اروپایی همچون آلمان ، ایتالیا و همچنین کشور چین وارد می شود، متاسفانه با وجود اینکه استان کرمان قریب 40 درصد معادن و ذخایر خدادادی در حوزه سنگ آهن، مس، کرومیت و ذغال سنگ و … را دارا است و با تولید ۱۰ میلیون تن از مجموع ۵۰ میلیون تن فولاد تولیدی ایران در افق ۱۴۰۴ به قطب تولید این محصول در کشور تبدیل می شود اما تنها 25 الی 30 درصد قطعات ساختنی این کارخانه های فولادی از استان کرمان تامین می شود. در حال حاضر ماشین آلات، کارگاه ها پیشرفته و تخصصی ساخت قطعات، نیروی کار ماهر و ظرفیت لازم در استان کرمان علی الخصوص شهرک­های صنعتی استان وجود دارد اما به دلیل عدم برنامه ریزی صحیح، نبود یک متولی خاص به‌عنوان رابط بین صنایع مادر و کارگاه ها و صنایع کوچک پایین دستی، مشکلات عدیده ای پدید آمده است و این مشکلات باعث خروج کار از کرمان به سمت اصفهان، یزد و تهران می شود و حجم عظیمی از قطعات حتی قطعات ساده مصرفی از خارج استان کرمان تامین می شود. فرایند ساخت یک قطعه از ماشین کاری، برشکاری، ریخته گری، آبکاری، سنگ کاری، تراشکاری و … چندین مرحله دارد  که یک کارگاه به تنهایی قادر به انجام آن نیست لذا نیازمند تعامل کارگاه ها در امر تولید هستیم که این هماهنگی و روحیه کار تیمی باید در استان کرمان تقویت شود البته این موضوع تا حدودی به سابقه این صنعت در استان نیز برمی گردد؛ صنعت فولاد کرمان در مقایسه با اصفهان سابقه چندانی ندارد. صنعت فولاد  در اصفهان سابقه 50 ساله اما در کرمان صنعت فولاد و به تبع آن ساخت قطعات فولادی از سابقه بسیار کمتری برخواردار بوده و لذا سازندگان این خطه از لحاظ تجربی نیاز به آموزش و کسب مهارت و تجربه بیشتری دارند. باید مدنظر داشت که فرایندهای زیادی برای ساخت یک قطعه طی می شود که یک سازنده به تنهایی نمی تواند همه این پروسه را مدیریت کند. بنابراین چندین کارگاه به صورت شراکتی می توانند یک قطعه با کیفیت، ارزان و در کوتاه ترین زمان را  تولید نمایند.

توانمندسازی صنایع و نیروی انسانی / پیاده سازی طرح SPXسازمان یونیدو

رئیس پشتیبانی مجتمع نورد شرکت جهان فولاد سیرجان، دربارۀ عدم توانمند سازی نیروی انسانی گفت: دوسال پیش بحث (SPX نظام مبادلات پیمانکاری فرعی ) با هدف تقویت و توانمندسازی صنایع پایین دستی استان با بهره گیری از تجربیات صنایع مادر مطرح و پیاده سازی شد و در ادامه یک شرکت برای پیاده سازی طرح مشخص گردید در این طرح بنا بر این گذاشته شد تا ظرفیت های کلیه صنایع پایین دستی، کارگاه های ساخت و شهرک های صنعتی استان را آمایش نموده و ممیزی دقیقی از امکانات و پتانسل موجود صورت دهند و فرآیند آموزش و توانمند سازی این صنایع را انجام داده و در نهایت این نظام، حلقه ارتباطی بین صنایع مادر برای سفارش کار به کارگاه ها و صنایع پایین دستی باشد. افزون بر این، در کنار این فعالیتها  نمایشگاه های تخصصی شکل بگیرد، کارگاه هایی برگزار شود و در واقع  موجودی استان را بالانس کند. متاسفانه این طرح به نتیجه مطلوبی نرسید و علی رغم شروع خوب این فعالیتها، نظام مبادلات پیمانکاری فرعی ایران به این نتیجه رسید که نمایندگی های استانی  را تعطیل و ادامه کار بصورت متمرکز در دفتر تهران دنبال شود که این امر باعث نیمه کاره ماندن طرح شد و علی رغم اینکه در استان کرمان با پشتیبانی شرکت شهرکهای صنعتی، اتاق بازرگانی و سازمان صنعت و معدن استان، وفاق و برنامه ریزی

وجود متولی برای بومی سازی و تقویت صنایع پایین دستی

مدرس دانشگاه شهید باهنر کرمان و مولف 6 کتاب در حوزه مدیریت تولید،  پیرامون مشکلات صنعت فولاد کرمان افزود: اگر بخواهیم مشکلات صنایع پایین دستی و عدم کارایی آنها در صنعت فولاد کرمان را ریشه یابی کنیم، بزرگترین دلیل عدم وجود یک متولی  واحد است که هم از جنبه های قانونی مشروعیت داشته باشد هم اختیارات و تخصص لازم را داشته باشد، تا بومی سازی و تقویت صنایع پایین دستی را مدیریت نماید. این متولی می تواند حلقه ارتباطی بین صنایع و کارگاه های این استان باشد. باید بیرقی وجود داشته باشد که همه زیر این ستون باهم متحد شوند چرا که جزیره­ای عمل کردن هیچ سودی ندارد و باعث از بین رفتن وحدت رویه در این حوزه خاص شده است. پیشنهاد این است برای این موضوع شرکتی تاسیس شود که سهام ان متعلق به شرکت های بزرگ استان، شرکت شهرک­های صنعتی و اتحادیه های صنفی مربوطه باشند.

بانک اطلاعاتی ضعیف صنعت فولاد در کرمان

نایب رئیس هیئت مدیره اتحادیه شرکتهای تعاونی صنعتی استان کرمان با بیان اینکه سازندگان استان کرمان با معضل بانک اطلاعاتی دقیق روبه رو هستند اظهار داشت:  بانک اطلاعاتی دقیق و غنی در کرمان و حتی ایران نداریم؛ به طور مثال، بطور کامل  نمیدانیم در کدام کارگاهای تولیدی تولیدی چه امکانات یا ماشین هایی وجود دارد و‌ متاسفانه از داشته­های خود غافل هستیم . برای ردیابی و سفارش گذاری یک قطعه اکثر شرکت هایی که ممیزی شدند و کد تفضیلی گرفتند اصفهانی و تهرانی هستند اما در استان کرمان بانک اطلاعاتی مدون و جامعی که در اختیار صنایع ذی ربط باشد، نداریم، شاید کارگاهی در کرمان قطعه موردنیاز یک شرکت دیگر را به بهترین شکل بسازد ولی چون اطلاعی از آن شرکت نداریم خرید و برقراری ارتباط جهت سفارش گذاری، امکان پذیر نیست. جهت تسهیل این کار نیازمند برگزاری نمایشگاه هایی جهت عرضه محصولات و توانمندی های شرکت ها هستیم و نیاز است به منظور بازارشناسی و بازارگردی مطلوب،  و ایجاد ارتباط صنایع و سازندگان بومی استان، نمایشگاه های تخصصی جهت پرزنت محصولات و توانمندی های موجود استان  برگزار گردد و در حاشیه این نمایشگاهها،  کارگاه های آموزشی و تجربی برگزار و ‌در نهایت از تخصص و توانمندی شرکت‌ها، بانک اطلاعاتی مدونی تشکیل و در اختیار مدیران صنایع قرار گیرد.

ارتباط بین صنعت و دانشگاه/ راه اندازی رشته های همگام با بومی سازی

مشاور صنعتی مرکز ارتباط صنعت و دانشگاه در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان از عدم ارتباط  مستمر صنعت و دانشگاه ابراز تاسف نمود و گفت: متاسفانه در کشور ما میان صنعت و دانشگاه ارتباط پیوسته و موثری برقرار نشده و دانشجویان و اساتید هم نتوانستند آنگونه که شایسته است ، به حوزه صنعت ورود کنند. بنده معتقدم بایستی رشته های جدید دانشگاهی همگام با بومی سازی در کرمان راه اندازی شود که این رشته‌ها مطابق با نیازهای  صنعتی استان باشد و اساتید دانشگاهی بتوانند با مطالعه میدانی و تجربی در حوزه صنعت ورود کرده و فعال باشند. اساتیدی که از دانشگاه دل کندند و وارد صنعت شدند موفق بودند؛ ارتباط صنعت و دانشگاه باید عمیق تر شود و واحدهای بومی سازی در دانشگاه با طرح هایی همراه باشد که خوراک‌صنعت استان را تامین نماید. در اکثر شرکت های صنعتی استان واحدی تحت عنوان  تحقیق و توسعه (R&D) وجود دارد که این واحد در انجام بخشی از  رسالت خود جهت توانمند سازی و ارتقا خلاقیت و نوآوری صنعتی و بومی سازی قطعات کارخانجات عملکرد فوق العاده ای نداشته و به جای تمرکز بر مباحث تخصصی و تکنیکال، بر مبانی نظری و تئوریک و انجام امور تحقیقاتی تکراری و غیرکاربردی توجه دارد.

قیمت بالای قطعه تولیدی استان کرمان نسبت به اصفهان

زینلی بهای تمام شده  ساخت قطعات سازندگان کرمانی را بیشتر از سازندگان اصفهانی دانست و آن را از  چالشهای صنعت فولاد در این استان مطرح کرد و در ادامه خاطرنشان نمود: از جمله مشکلات سازندگان کرمان بهای تمام شده است به دلیل تخصص، تجربه و کار تیمی و سایر مواردیکه تا کنون بدان اشاره نمودم، بهای تمام شده یک قطعه ساختنی در اصفهان کمتر از کرمان است. قطعا به دلیل  عواملی همچون؛ تخصص، تجربه بالا، حداکثر استفاده از متریال و کاهش پرتی مواد خام، انجام کار تیمی و همکاری کارگاهها در انجام پروسه ساخت یک قطعه فولادی، قیمت تمام شده برای یک سازنده در اصفهان ارزان تر تمام می شود ولو اینکه مواد اولیه و ماشین آلات مربوطه در کرمان و اصفهان هر دو یکسان است.

اولویت‌دهی به سازندگان بومی‌ در مناقصات استان کرمان

مدیرعامل موفق شرکت جهان صنعت پویا به لزوم اولویت شرکت ها و کارگاههای بومی در مناقصات و سفارش گذاری ساخت قطعات توسط صنایع و کارخانه های استان تاکید کرد و گفت: بهتر است کمیته‌های فنی بازرگانی شرکت‌ها در مناقصاتی که برگزار می کنند به اولویت بومی بودن سازندگان و کارگاههای ساخت توجه کنند و در مناقصات خود امتیازی را به بومی بودن شرکت تامین کننده اختصاص دهند و بدنوسیله مشکل بالا بودن بهای تمام شده و قیمت سازندگان استان را کاور نموده و در صورت عدم اختلاف قیمت فاحش بین سازندگان کشور، سفارش تولید و تامین قطعات موردنیاز خود را  به شرکت های بومی استان کرمان واگذار نمایند؛ به‌تبع این کار، اشتغالزایی در استان تقویت می شود، درامد کسبه و صنایع غیر مستقیم رشد کرده و هزینه های اضافی و پنهان که در قالب ماموریت خارج از استان پرسنل کارفرما جهت بازرسی حین ساخت قطعات ساختنی برای شرکت تراشیده می شود، از بین می رود.

ارتباط بین مدیران بازرگانی شرکت های صنعتی استان کرمان

استاد دانشگاه و مدیر جوان حوزه صنعت کرمان؛ از جمله مشکلات صنعت فولاد را عدم ارتباط مدیران بازرگانی  شرکت های استان کرمان دانست و گفت:  ارتباط بین مدیران بازرگانی شرکت ها کم است یا اصلا ارتباطی ندارند؛ باید جلساتی برگزار شود تا مدیران بازرگانی شرکت های مختلف فولادی استان به تبادل اطلاعات و تجربیات خود در زمینه تامین و سفارش قطعات ساختنی با یکدیگر بپردارند و تعامل داشته باشند در این شرایط است که اطلاعات به اشتراک گذاشته می شود؛ متاسفانه به دلیل نبودن متولی واحد در این بخش، ارتباط بین سرمایه های انسانی در حوزه صنایع برقرار نمی شود لذا انتخاب متولی فوق الذکر می تواند ضمن ایجاد سینرژی و تعامل میان مدیران میانی صنعت استان، فعالیتهای صنایع پایین دستی را به صنایع مادر گره زند.

وی اشاره کرد: همچنین بازاریابی در استان کرمان نسبتاً ضعیف است و بعضا وعده هایی که برخی از کارگاه های تولیدی استان می دهند، محقق نمی شود لذا مدیران بازرگانی شرکت های صنعتی رغبتی برای سفارش کالا از کرمان ندارند. راه حل رفع مشکلات این چنینی تقویت مدیریت ارتباط با مشتری  CRM) از سوی سازندگان کرمانی و معرفی و شناخت توانمندی های خود از طریق برگزاری نمایشگاهای تخصصی در حضور شرکت های بزرگ صنعتی استان و ایجاد ارتباط با مدیران واحد دفتر فنی و بازرگانی کارخانه های استان است.

استفاده از «مهندسی معکوس»

مدیرعامل شرکت جهان صنعت پویا با بیان اینکه مهندسی معکوس در کرمان جایگاه اصلی خود را پیدا نکرده است، عنوان کرد : مهندسی معکوس موضوع بسیار مهمی است که باید در ساخت قطعات مورد توجه قرار گیرد؛ تولیدکنندگان در استان کرمان نیز باید در این حوزه شرکتهایشان را تقویت نمایند. به عبارتی باید با مباحث و علم روز دنیا بیشتر آشنا شویم که ضریب خطا در روند تولید پایین بیاید و‌صنعت کشور بیش از پیش تقویت شود.

«علی عباسلو» پدر معنوی صنعت فولاد کرمان

دکتر زینلی در پایان از مهندس علی عباسلو به عنوان الگوی خود یاد کرد و گفت: مهندس علی عباسلو به عنوان یکی از موفق ترین و توانمندترین مدیران صنعتی استان کرمان است که با دست خالی بزرگترین خدمت را به صنعت فولاد استان کرمان نموده است. بنده و همکارانم این انسان شریف را پدر معنوی مجتمع جهان فولاد می دانیم؛ اسطوره ای که با تواضع و درایت  سالهای مدیدی به صنعت استان کرمان خدمت کرده است. از خصوصیات بارز ایشان اعتماد و بها دادن به جوانان است. قطعاً توسعه و پیشرفت صنعت فولاد استان کرمان علی الخصوص سیرجان و بردسیر مدیون همت و تلاش مجدانه این مدیر فرزانه است.