حمل و نقل ریلی مغفول مانده در توسعه صنعت فولاد

حمل‌ونقل ریلی می‌تواند با کاهش هزینه‌های عملیاتی، سودآوری و توان صادراتی شرکت‌های فولادی را افزایش دهد اما با هزینه بالای سوخت در کشور و عدم توسعه زیرساخت‌های ریلی، مشخص می شود که توجه زیادی به این مقوله نشده است.

در راستای توسعه صنعت فولاد کشور و رسیدن به تولید 55 میلیون تن شمش فولاد جابه‌جایی مواد اولیه و انتقال کنسانتره و گندله به واحدهای فولادسازی و قیمت تمام‌شده آن‌ها، یکی از اصلی‌ترین چالش‌های بخش حمل‌ونقل است. در این شرایط، لازم است با برنامه‌‎ریزی، تحول اساسی در زیرساخت‌های حمل‌ونقل ریلی ایجاد شود تا علاوه بر جابه‌جایی این حجم از مواد، هزینه‌های حمل‌ونقل نیز کاهش یابد. توسعه زیرساخت‌های ریلی با کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل، قدرت رقابت‌پذیری و توان صادراتی محصولات فولادی را افزایش خواهد داد. از سوی دیگر، با توجه به سهم بالای مواد معدنی و محصولات فولادی از بازار حمل بار ریلی کشور و با ملاحظه‌ی این که شبکه‌ی ریلی به‌طور هم‌زمان به بازار مسافری و باری خدمت می‌دهد می‌توان ادعا کرد که حدود 40-50 درصد ظرفیت ریلی کشور (شامل شبکه، ناوگان، تجهیزات و کارکنان) به‌منظور خدمات به صنعت فولاد ایجاد گردیده است. صنعت فولاد نیز به عنوان اصلی‌ترین مشتری صنعت حمل‌ونقل ریلی باید از این بخش که اکنون در موقعیت ضعف بوده و استحکام چندانی ندارد حمایت کرده و آن را احیا نماید. در صورت فقدان تصمیمات حمایتی در راستای توسعه‌ی زیرساخت‌ها و سودآوری بخش حمل‌ونقل ریلی، نه فقط تحقق اهداف سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ صنعت فولاد که حتی تداوم تولید کنونی هم میسر نخواهد بود.

مزیت نسبی حمل ریلی بر حمل جاده ای

حمل ریلی در خصوص صادرات، نزدیک شدن واحدها به ظرفیت اسمی، بهبود سرعت حمل کالا و کاهش بهای تمام شده نسبت به حمل جاده ای مزیت بالایی دارد. با توجه به جغرافیای پهناور ایران و مسافت طولانی بین قطب‌های صنعتی به ویژه اصفهان، مشهد، یزد و اراک از بنادر کشور، حمل‌ونقل ریلی جایگاه و اهمیت ویژه‌ای در لجستیک سریع مواد اولیه و محصولات نهایی پلنت ها را دارد. افزایش بالای تناژ حمل شده در افق 1400 به خوبی بیانگر نیاز به سرعت بخشی به پروژه های زیر ساختی ریلی کشور است. متاسفانه سرمایه‌گذاری در خصوص ارتقاء بخش حمل و نقل ریلی در سطح کشور بسیار کم است. زمانی که قیمت بنزین، لاستیک، لوازم یدکی و… روزانه درحال سیر روند صعودی است، طبیعی است که هزینه کرایه حمل مواد معدنی نیز افزایش یابد که این موضوع معدن‌کاران را دچار مشکل می‌کند. یکی از هزینه‌هایی که به صورت سربار به حمل‌ونقل جاده‌ای مواد معدنی اضافه می‌شود، فرسودگی ماشین‌آلات است. درصد قابل توجهی از ماشین‌آلاتی که در سیستم ناوبری ما در حال فعالیت هستند، بسیار قدیمی و غیرقابل استفاده هستند و استفاده از این ماشین‌آلات کهنه و قدیمی، موجب آسیب‌رسانی به محیط زیست نیز خواهد شد. یکی دیگر از مشکلات بخش ریلی تکمیل  و تقویت خطوط ریلی کشور است. به طور مثال در استفاده از ظرفیت‌های بندر چابهار، اتصال خط ریلی زاهدان به چابهار یکی از حلقه‌های مفقوده صنعت ریلی کشور و کریدور شمال-جنوب محسوب می‌شود و اگر در این موضوع تعلل بیشتری صورت گیرد این امکان وجود دارد که کشورهای هند و پاکستان کریدورهای جایگزین را ایجاد کنند.

.

.

.

.

.

.

.

.

.