صنعت مس
فلز مس از جمله فلزات گرانبها در جهان است که در صنایع بسیاری کاربرد دارد. صنعت مس در ایران از جمله صنایع مهمی است که در توسعه اقتصادی اثرگذار است. کشف فلز مس و کاربرد آن در زندگی ایرانیان به هزاره پنجم پیش از میلاد مسیح باز‌می‌گردد. کشف اولین معدن بزرگ مس کشور به سال‌های ۱۲۷۶ تا ۱۲۸۵ هجری شمسی مربوط می‌شود. در کرمان، معدن مس سرچشمه اولین اکتشاف معدن مس در ایران بوده است.
قیمت مس در روز 28 جولای نزدیک به بالاترین سطح شش هفته گذشته بود، زیرا سرمایه‌گذاران منتظر جزئیات جلسه فدرال رزرو بودند که می‌تواند انتظارات را برای سیاست پولی ایالات متحده تغییر دهد.
تقاضای جهانی در بخش‌های مختلف متفاوت است اما انتظار می‌رود تا سال 2025 سالانه یک تا 5/ 3درصد رشد کند که بر اساس تقاضای افزایشی در بخش الکترونیک و رشد مورد انتظار در بخش‌های انرژی تجدیدپذیر، مسکن و خودرو است. انتظار می‌رود بخش خودرو به ویژه از رشد بازار وسایل نقلیه الکتریکی منتفع شود. از مارس 2021، بسیاری از تحلیلگران کمبود عرضه در بازار مس را پیش‌بینی می‌کنند که قرار است طی چند سال آینده بدتر شود، زیرا با تقاضای فزاینده از بخش‌های برق و ساخت‌وساز با افزایش وسایل نقلیه الکتریکی مواجه خواهیم بود.
مهم‌ترین تولیدکننده در صنعت مس در ایران شرکت ملی صنایع مس ایران است. ایران از نظر ذخایر معدنی روی کمربند جهانی مس قرار گرفته است. ایران با تولید سالانه 314هزار تن مس، جایگاه پانزدهم را در جهان دارد.
وضعیت عملیاتی شرکت
فرآیند تولید مس به دو روش هیدرومتالورژی (آبی) و پیرومتالورژی (حرارتی) انجام می‌شود. در روش هیدرومتالورژی از انرژی الکتریکی و در روش پیرومتالورژی از انرژی حرارتی به منظور استحصال مس استفاده می شود. فرآیندهای تولید اصلی شامل فرآیندهای تولید کنسانتره و کاتد و مفتول مس به شرح زیر است:
فرآوری یا تغلیظ (تولید کنسانتره مس و مولیبدن)
ذوب و پالایش مس (تولید کاتد مس)
لیچینگ مس (تولید کاتد مس)
ریخته‌گری پیوسته (مفتول مس)
تولید و فروش
مهم‌ترین محصول شرکت که ارزش افزوده بالایی دارد، کاتد مس است. در سال گذشته فملی توانست تولید کاتد را به 280هزار تن برساند و رکورد تولید خود را بشکند. طبق پیش‌بینی ارائه شده از سوی شرکت، فملی در سال 1410 می‌تواند به تولید 550هزار تن در سال دست یابد.
مفروضات پیش‌بینی
در بخش فروش شرکت، محصولاتی مانند کنسانتره مس، کاتد مس، مفتول، بیلت، اسلب و… به نرخ جهانی مس و دلار وابسته هستند. عمده فروش شرکت داخلی است، اما بخش قابل توجهی از فروش نیز به صادرات مربوط می‌شود.
مهم‌ترین هزینه شرکت مربوط به بهای تمام‌شده است که شامل مواد اولیه (خرید کنسانتره مس، قراضه مس و سایر)، سربار (هزینه باطله‌برداری معادن، حقوق و عوارض دولتی، مواد و قطعات مصرفی، انرژی، استهلاک و…)، حقوق و دستمزد مستقیم می‌شود. با توجه به افزایش نزدیک به 40درصدی در بخش دستمزد، شاهد افزایش هزینه‌های این شرکت در سال مالی جاری هستیم. هزینه مهم بعدی مربوط به هزینه فروش، عمومی و اداری است. عمده این هزینه، هزینه‌های مربوط به بازنشستگان، حقوق و مزایای کارکنان، مطالبات مشکوک‌الوصول و… است.
نتیجه‌گیری و جمع‌بندی
با توجه به چشم‌انداز روشن صنعت مس در دنیا و در ایران، این صنعت می‌تواند در آینده نیز مانند امروز از جمله صنایع استراتژیک و اثرگذار باشد. بهره‌برداری از طرحهای توسعه‌ای و نیز اکتشاف معادن جدید از جذابیت‌های این شرکت است که منجر به افزایش دارایی و ثروت سهامداران خواهد شد. صنعت مس از جمله صنایعی است که به علت وابسته بودن به نرخ دلار، می‌تواند دارایی سهامداران را در برابر نوسانات نرخ ارز محافظت کند و ریسک مربوط به آن را از بین ببرد.
در تحلیل حاضر، مقدار فروش کاتد برای سال مالی 1400 برابر 270 هزار تن و مقدار کل فروش حدود 2میلیون تن درنظر گرفته شده است. کاتد اصلی‌ترین محصول شرکت است که به لحاظ مبلغی، 85درصد آن را تشکیل می‌دهد. سودآوری این شرکت به شدت تحت تاثیر دلار و نرخ جهانی مس است. با توجه به آنکه نرخ جهانی مس در حال حاضر بسیار بالاتر از فرض تحلیلی ماست، در جدول 2، تحلیل حساسیت مربوط به نرخ دلار و نرخ جهانی مس آورده شده است. در سال‌های پیش رو با به بهره‌برداری رسیدن طرحهای توسعه‌ای، ظرفیت تولید و فروش افزایش خواهد یافت.
برای رعایت جانب احتیاط، برخی محاسبات تحلیل بدبینانه لحاظ شده‌اند. در حال حاضر، P/ E فوروارد این سهم حدود 8 است. از آنجا که با بهره‌برداری از طرحهای توسعه‌ای فملی، میزان فروش شرکت رشد خواهد داشت، در جدول 3 تحلیل حساسیت دیگری با فرض افزایش میزان فروش کاتد و نرخ دلار انجام شده است.
–
–
–
