قربانعلی بیک، مدیر پیشین راهآهن کشور مطرح کرد:
راهآهن مشکلات ریشهای دارد/همواره در این بخش اهداف درست و سیاستگذاریهای غلط داشتهایم
قربانعلی بیک، از مدیران پیشین راهآهن معتقد است که بخشی از چالشهای موجود در حملونقل ریلی کشور به ابتدای ورود این صنعت به ایران بازمیگردد و بعدازآن هم همواره اهداف درستی تعیینشده اما سیاستگذاریها غلط بوده و باعث شده که وضعیت خوبی در این بخش نداشته باشیم.
عباس قربانعلی بیک، از مدیران پیشین راهآهن ایران در خصوص وضعیت راهآهن گفت: ریشههای موضوع راهآهن به مدتها قبل بازمیگردد و ضعفهایی هم که در این بخشداریم به دلیل سیاستها و رویکردهای غلطی بوده که ما در این بخش داشتهایم.
قربانعلی بیک بیان کرد: به دلیل اینکه ورود راهآهن به ایران بعد از ورود خودرو بوده و در همان ایام هم هواپیما وارد کشور شده، خیلی معجزه صنعت ریلی برای مردمی که هواپیما را در هوا و خودرو را در زمین میدیدند محسوس نبود. درصورتیکه ۲۰۰ سال قبل که صنعت ریلی شکل گرفت برای دنیا واقعاً یک معجزه بود. برای نمونه خطوط ریلی شرایط زندگی مردم و اقتصاد انگلیس را متحول کرد اما در ایران این اتفاق نیفتد، به دلیل اینکه در زمان ناصرالدینشاه و به پیشنهاد آقای رویترز مسیر ریلی انتخاب شد که غلط بود؛ بنابراین راهآهن مشکلات ریشهای دارد که به ابتدای ورودش به ایران بازمیگردد.
وی افزود: بعد از انقلاب وضعیت راهآهن واقعاً به جد موردتوجه قرار گرفت، بهویژه اینکه در بحث هوایی محدودیتهایی داشتیم و با مشکل تحریم مواجه بودیم، ازیکطرف در بخش مسافری و از طرف دیگر در بخش باری راهآهن مزیت بسیار بارزی نسبت به جاده داشت که باعث شد مجموعه راهآهن و حملونقل ریلی موردتوجه قرار بگیرد.
این مدیر سابق راهآهن گفت: متأسفانه باوجود همه توجهها، هدفگذاریها و قوانین خوبی که وجود دارد مانند قانون مدیریت سوخت، ناپختگی برخورد با این اهداف ارزشمند باعث شده که ما نهتنها موفق نشویم بلکه پسرفت هم داشته باشیم. برای مثال سهم ریلی در حمل مسافر در سال ۸۶ حدود ۴ درصد بود که سال ۹۷ یعنی ۱۱ سال بعد طبق بررسی مرکز پژوهشهای مجلس این سهم به یک و نیم درصد میرسد، درحالیکه باید به ۱۸ درصد میرسید. در این سالها اهداف درست بوده اما سیاستگذاریها غلط بوده و متأسفانه خیلی وقت گذاشته نمیشود با نگاه تخصصی به آن پرداخته شود. میبینیم سرمایهگذاریهای خیلی زیادی میشود، هزینههای زیادی هم اختصاص مییابد اما نتیجه تقریباً معکوس است. همه باید کمک کنند تا در حوزه راهآهن و ریل تصمیمات پختهای اتخاذ شود.
از امکاناتی که داریم بهدرستی استفاده نمیکنیم
قربانعلی بیک ادامه داد: چند وقت پیش رئیس مجلس به وضعیت راهآهن انتقاد کردند و گفتند ۴ هزار کیلومتر راهآهن ساختیم اما هیچ فایدهای نداشته، بهنظرم واقعاً همینطور است، البته نهتنها فایدهای نداشته که زیان هم به دنبال داشته و یک هزینه اضافی به راهآهن برای نگهداری این خطوط تحمیلشده و عملاً استفادهای از این خطوط نمیشود، درصورتیکه این خطوط میتواند در مسیرهای باری آنجایی که ترافیک قابلتوجهی دارد یک تحول خوبی را ایجاد کند. ضمن اینکه از امکاناتی که داریم هم خیلی بد استفاده میکنیم بهنحویکه متوسط ۵ کیلومتر سرعت قطار باری فاجعه است و این باعث میشود که بخش خصوصی هم انگیزه و منافعش برای فعالیت در این حوزه کم شود، در نتیجه به اهدافی که تعیین کردهایم نمیرسیم، مصرف سوخت افزایش مییابد، تصادفات زیاد میشود و هزینه حمل بالا میرود که طبیعی است روی معیشت مردم اثر میگذارد.
وی در خصوص چالشهایی که بخش خصوصی برای فعالیت در حوزه ریلی با آن درگیر است، گفت: رویکرد خصوصیسازی ما غلط بوده و زودهنگام و ناپخته و با الگوی نادرست خصوصی کردیم که نتیجهاش این شد که الان بخش خصوصی هم ضعیف است و هم خسارات زیادی متحمل شده همچنین انگیزه زیادی برای ورود به سرمایهگذاری بیشتر ندارد، چین راهآهناش را خصوصی نکرد، اما عملاً میبینیم که یکی از موفقترین راهآهنها در دنیا بوده به دلیل اینکه سیاستگذاری درستی داشتهاند.